Një mini-serial po pushton botën. “Adolescence” ka lënë në hije produksione shumë më të shtrenjta, si “Il Gattopardo” në Netflix, duke treguar se publiku di të dallojë vlerën kur ajo i ofrohet. Ky sukses na mëson disa të vërteta të rëndësishme: e para, se njerëzit nuk janë të dënuar të konsumojnë gjithmonë mediokritet; e dyta, se algoritmi i platformave është një kafshë e përgjumur, e mësuar të ushqejë audiencën me gjëra të njëtrajtshme. Por ja që ndonjëherë del diçka ndryshe, një krijesë që nuk përfill asnjë rregull.
Si i rrëzon pritshmëritë “Adolescence”?
Seriali e prish formulën tradicionale: personazhet nuk shfaqen të gjithë menjëherë, disa largohen që në episodet e para, misteri i mundshëm zgjidhet shumë shpejt, dhe secili episod është një dritare monotematike: arrestimi, hetimi, ekspertiza psikologjike, dhimbja e familjes – por jo e viktimës, siç jemi mësuar në lajmet e kronikës së zezë, por e fajtorit. Sepse këtu nuk ka një keqardhje të shpejtë, por një zhytje të thellë në psikologjinë e së keqes.
Dhe ky është çelësi. Një tjetër mënyrë të bërit televizion është ende e mundur.
“Adolescence” mbërrin me rekomandimet e njerëzve, jo me forcën e një marketingu të fabrikuar. Por dilema mbetet: a mund t’i besojmë ende shumicës? Një shumicë që për vite të tëra ka ngrënë mediokritetin e programeve televizive dhe zhgënjimin e serialeve të platformave?
Po te ne, a mund të ndodhë kjo?
Në Shqipëri dhe Kosovë, televizioni ka degraduar në reality show pa vlerë, në kronika të zeza që trajtojnë viktimat si spektakël dhe kriminelët si yje të momentit. Shumë prindër, të zhytur në hallet e përditshmërisë, nuk e kanë idenë çfarë ndodh në mendjet e fëmijëve të tyre. Nuk i kuptojnë, i keqkuptojnë, ose i lënë në duart e rrjeteve sociale, e pastaj çuditen kur ndodhin tragjedi.
“Adolescence” nuk ofron receta të thjeshta dhe nuk kërkon të të bëjë për të qarë. Ai të fut brenda botës së një adoleshenti pa filtra, pa melodramë të tepruar. Të bën të kuptosh, të mendosh. Dhe kjo është shumë më e frikshme sesa një skenë klishe e dhunës apo tronditjes së zakonshme televizive.
Një nga skenat më të fuqishme është ajo mes djalit fajtor dhe psikologes. Ajo i ofron një gjysmë sanduiç me turshi – ai i urren. Por çfarë do të bëjë? Nëse e ha, është dorëzuar. Nëse e refuzon, është ende i mbyllur. Nëse e lë mënjanë për më vonë, është i hutuar. Një gjest i thjeshtë, por që flet më shumë se një orë analizash.
Këto janë të vërtetat që tërheqin dhe frikësojnë. Dhe pikërisht për këtë arsye, “Adolescence” është një serial që duhet parë. Jo për të kaluar kohën, por për të reflektuar mbi atë që ndodh rreth nesh – në ekran, në rrugë, në familjet tona.
Në fund, na mbetet vetëm një pyetje: a jemi të gatshëm ta shohim veten në pasqyrë?