“Territori është më së paku ajo që i ndan serbët dhe shqiptarët, si shumë popuj të tjerë. Ka mjaft territor. Ka hapësirë të mjaftueshme për të gjithë, që të gjithë të jetojnë të lumtur dhe të kënaqur, dhe të jenë të pasur në të njëjtën kohë. Njerëzit para së gjithash ndahen nga ideologjia, dhe menjëherë pas ideologjisë, e cila më së shpeshti është produkt i imagjinatës së dikujt, si pjesë e pandashme e saj, qëndron marrëzia njerëzore, kufizimet njerëzore, mbi të cilat një person dëshiron të përjashtojë një person tjetër nga jeta e tij ».
Grigorije Durić, peshkop ortodoks serb, i cili ka shërbyer si kryetar i Eparkisë së Dyseldorfit dhe të gjithë Gjermanisë që nga viti 2018, kremtoi festën e Shën Patronit, në manastirin e Visoki Deçanit, vetëm dy muaj pas sulmit të Banjskës.
“Ai që e organizoi, e nxiti atë, nuk ka tru, nuk ka qëllime të mira dhe nuk ka ide për jetën. Më lejoni të jem brutalisht i sinqertë.”, thotë ai për Kossev.info.
E përjetova atë ngjarje, që do të doja të ishte një ëndërr e keqe, si një lojë: kur ishim fëmijë, luanim një lojë budallaqe, si një lojë lufte, të quajtur “Ta-Ta”. Për mua, Banjska ngjante me atë lojë, por këtu ishte shumë më e frikshme sepse loja përfshinte jetë të vërteta njerëzore dhe armë të vërteta, jo armë prej druri për fëmijë. Është veçanërisht shkatërruese për mua që një manastir kaq i lavdishëm dhe i panjollosur si Banjska u përzie në të gjithë historinë. Mendoj se dioqeza e Rashkës-Prizrenit reagoi shumë mirë, e cila më ngushëlloi sadopak, por kushdo që e organizoi, kushdo që e nxiti, ai sigurisht që nuk ka as tru, as qëllime të mira, as ide për jetën.
I pyetur nëse Kurti dhe Vuçiç mund ta arrijnë marrëveshjen finale, ai thotë se zgjidhja është ndryshimi i qasjes së shoqërisë serbe.
Mendoj se kjo që po diskutojmë nuk mund dhe nuk duhet të jetë vetëm për një ose dy persona që mbajnë postet më të përgjegjshme, edhe pse shumë varet nga iniciativa e tyre. Përshtypja ime është se ne të gjithë së bashku duhet të jemi një shoqëri e ndryshme, një shoqëri në të cilën nuk do të ndodhë më kurrë që çështjet e rëndësishme, si ajo që po diskutojmë, varen nga dy njerëz, edhe nëse unë jam njëri prej tyre. Po sikur të isha i çmendur, po sikur të isha i dehur, po sikur të isha i droguar, po sikur të jem i infektuar ideologjikisht deri në atë pikë sa të mos shoh asgjë përveç ideologjisë time?!
Prandaj, si shoqëri, ne duhet të ndryshojmë, duhet të pushojmë së qeni një shoqëri në të cilën fati i të gjithë kombit varet nga një individ. Prandaj jam i lumtur që në Serbi, e cila deri vonë sundohej nga ndjenja se ishte e pamundur ndryshimi i qeverisë, ka njerëz si ata që u mblodhën rreth ProGlas. Më lejoni të them menjëherë, që nuk e firmosa, por jo sepse nuk jam dakord me të – përkundrazi, jam dakord me çdo fjalë, por sepse ishte disi e papërshtatshme për mua ta firmosja sepse unë. para së gjithash jam zyrtar i kishës.
Por nëse do të isha një qytetar i zakonshëm, sigurisht që do ta firmosja sepse, siç thashë, jam dakord me çdo fjalë të saj. Më duket magjepsës entuziazmi i njerëzve që lançuan ProGlas. Këta njerëz shpenzuan kohën e tyre të çmuar, këta janë njerëz që sipas të gjitha parametrave mund të thuhet se janë të suksesshëm, të arritur, që kanë bërë diçka me jetën e tyre, por ata shkojnë nëpër qytete dhe flasin me njerëzit ballë për ballë, ata nuk përdorin mediat apo rrjetet sociale. Është një fenomen që e kam dëshiruar shumë dhe mendoj se askush nuk do t’i rezistojë dot dhe një frymë e tillë thjesht do të fitojë në fund. Njerëzit do të fillojnë të flasin përsëri ballë për ballë, duke ekspozuar të gjitha ato gënjeshtra që janë grumbulluar aq shumë sa që duken si një lloj mali që nuk mund të kalohet apo anashkalohet. Ne thjesht duhet të heqim maskat tona dhe të shikojmë njëri-tjetrin në sy, dhe mendoj se ProGlas do të thotë pikërisht këtë.
ProGlas, një nismë e prezantuar kohët e fundit dhe që ka fituar mbështetje menjëherë në Serbi, synon të krijojë institucione të pavarura dhe të avokojë për angazhim afatgjatë politik në Serbi.