Gazeta kombëtare, letrare dhe kulturore “Nacional”, organizoi promovimin e librit me poezi të poeteshës shqiptaro-amerikane Xhemi Nokshiqi Muzai me titull: “ All because… of you”. Veprimtaria u mbajt në Hotel “Tirana International”, më datë 3 shtator 2019, ora 18.00, në sallën “Metropol”. Moren pjesë poetë, shkrimtarë, studiues dhe kritikë të letërsisë, profesor të universitetit të Tiranës dhe akademikë të njohur, por edhe miq dhe dashamirës të poeteshës. Libri i Xhemi Nokshiqi Muzai me titull “ All because… of you” shpallet libri ma i mirë i vitit 2019. Veprimtarinë e hapi drejtori i gazetës Nacional, poeti dhe studiuesi i njohur Mujë Bucpapaj. Mes të tjerash Bucpapaj tha: “All because… of you” është libri i parë me poezi i poeteshës Xhemi Nokshiqi. E lindur në Tropojë dhe e natyralizuar prej më shumë se 25 vjetësh në SHBA, ajo ka komunikuar me kulturën e vendit pritës dhe përfituar prej saj, duke na sjellë sot një vëllim poetik dygjuhësh. Kjo përvojë, shkollimi atje dhe mundësia për të lexuar në origjinal shumë poetë të shquar, e ka ndihmuar Xhemin të shkruaj një poezi të sofistikuar dhe inteligjente dhe jo vetëm me tema shqiptare, por edhe universale, sic janë poezitë “Carcafi i mumjes”, “Udhëtari…”, “Helena e bukur”, “New Yorku”, etj. Xhemi e pasuron në këtë mënyrë letërsinë shqiptare, duke kontribuar në atë që tashmë kritika e quan si letërsi të emigracionit, pasi për fat të keq mbi dy milion shqiptarë kanë emigruar pas vitit 1990, një pjesë e të cilëve janë njerëz të artit dhe letërsisë. Ky është një fenomen i ri i letërsisë tonë që i bashkohet asaj të Diasporës së vjetër e cila ka ushqyer letërsinë tonë prej De Radës, Darës, Vaso Pashës, Naimit, Shirokës, Konicës, Naolit, e deri tek Martin Camaj, etj. Në poezitë me këto motive Xhemi shpreh ndjenjat e njeriut perëndimor të ankthit dhe dilemave të forta, po aq edhe të një malesoreje që ruan të forta kujtimet e vendlindjes dhe mallin per Atdheun. Xhemi Nokshiqi është e njohur si këngëtare e famshme dhe instrumentiste e talentuar. Ajo qysh femijë ka njohur suksesin në skenat e Tropojës dhe të vendit, një sukses që e ndjek prej vitesh edhe në SHBA, ku kontribuon me krenari në komunitetetin shqiptar atje. E formuar me bazë muzike dhe letërsie(ka kryer shkollën e mesme të muzikës “Prenk Jakova” Shkodër, dhe më pas është diplomuar në Universitetin “Luigj Gurakuqi”, në degën Gjuhë-Letërsi, po në këtë qytet), ajo i ka dhënë fillimisht prioritet muzikës, duke ju rikthyer tani letërsisë, sido që është njohur si autore e shumë teksteve të shkelqyera të repertorit të saj dhe të shumë miqve të tjerë këngëtarë, sido që ka shkruar poezi qysh në femijëri”. Jeni të mirëpritur në veprimtari ku merr pjesë edhe autorja e librit dygjyhësh shqip dhe anglisht, këngëtarja, instrumentistja dhe veprimtarja e njohur shoqërore Xhemi Nokshiqi, e cila ka udhëtuar posacërisht nga SHBA për t’u takuar me ju dhe dhënë librin me autograf. Në vijim folën për librin Dr. Rovena Vata, Prof. Dr. Ukë Bucpapaj, prof. Feride Papleka, kritiku i mirënjohur Qazim Shehu, poeti dhe gazetari i njohur Jaho Margjeka, kritiku Tashim Mehmeti, poeti dhe kritiku Namik Selmani, poeti i mirënjohur, Faslli Haliti shkrimtarja Teuta Sadiku poetesha e re Sibora Huda.
“ All because… of you” , “Valixhe ëndrrash mbushur me mall”
Nga Dr. Rovena VATA
Sot na ka bërë bashkë të gjithëve ne, Xhemi Nokshiqi Muzai, vajza nga Tropoja, e cila ka sjellë për lexuesin, librin e saj të parë me poezi “All because… of you”., të botuar nga shtëpia botuese Nacional. Si fillim duhet ta përgëzojmë autoren e këtij libri, duke i uruar asaj suksese e qoftë ky libër një ugur i mbarë në rrugën e gjuhës së shpirtit, pasi thuhet se fjala del nga del shpirti, e shpirti bëlbëzon të vërtetën që përjeton.
Sa herë ngjitesh lart në qiell ti percepton hartën e vendit tënd, e në këtë rast autorja percepton atë të Shqipërisë, duke i bashkangjitur asaj edhe ato troje të cilat sot nuk janë pjesë e kufijve zyrtarë të Shqipërisë, por që përbëjnë Shqipërinë etnike. Duke krijuar kështu një qilim shumë ngjyrësh, i cili krejt papritur të çon në një dimension tjetër, e kështu ndjehesh më i dashuruar pas tokës, por edhe pas qenies tënde.
Xhemi na vjen pikërisht kështu në poezitë e saj, ku lumi i Valbonës dhe mali i Sulbicës thërret në mes të Neë Yorkut, si një autobiografi në vargje, madhështinë e kristalit të ujit dhe hijes së maleve të larta, duke na treguar edhe një herë se guri peshon rëndë vetëm në vendin e tij. Malet shqiptare janë madhështore edhe për qeniet që gjallojnë brenda tyre, për mitet, legjendat, zanat dhe shtojzovallet, duke na kujtuar se kultura e huaj nuk e ka transformuar aspak autoren, duke ruajtur amanetin e kultit të të parëve, kultit të diellit, kultin e gjuhës së zemrës, gjuhës së nënës, kultit të vatrës, kultit të zjarrit. Kjo hartë e madhe përfaqësuese nga Vermoshi, Dardania, Çamëria, Nikshiqi, Plava, Gucia, Ilirida, po si Fishta që krijoi kryeveprën e tij me Lahutën e Malsisë, autorja vjen në këtë libër më poezi me poezinë: “Nokshiqasit luftën fillojnë”. Në këtë poezi autorja na kujton betimin e djemve dhe vajzave shqiptare për të cilët shkroi edhe historigrafia shqiptare dhe jo vetëm. Betimi për mbrojtjen e trojeve dardane, të cilët kanë si shenjë identiteti shqiponjën dhe flamurin, ku kutojmë vargjet:
Nokshiqas jemi e kemi gjak iliri,
zemër shkëmb e zjarr prej graniti,
bijë dardanësh në rrjedha shekullore,
fluturon shqipja në tokën arbërore…
Vargjet e kësaj poezie sjellin në kujtesën historike të dëshmive, fakteve historike për marrëveshjet e fshehta të cilat sot e kësaj dite qëndrojnë të vulosura, ku në ato letra është shkruar fati i trojeve shqiptare, i kësaj harte të dhëmbëzuar nga gjakatarët e Fuqive të Mëdha.
Vitet 1880 në arkiva ndry,
marrëveshje kobi Turqi-Rusi,
me zhba e tret’ Nanën Shqypni,
me marrë Nokshiqin, Plavë e Guci..
Nëpërmjet vargjeve të kësaj poezie gjejmë emrat e figurave që kanë dhënë kontributin e tyre për ruajtjen e identitetit shqiptar, si: Ali Smajl Mekuli, katër vllaznitë, siç janë Mekuli, Buçajt, Mehaj, Selimi, Ali Pashë Gucia, i cili u prin trimave me simbolet kombëtare, si një dallgë e egërsuar që vjen nga deti sjell lirinë Jakup Ferri. Zhujë Selmani rri në krah të zanave, për t’i dhënë forcë, duke mos u lejuar pushtuesve pushtimin.
Përveç kësaj autorja i ka kushtuar poezi edhe ndjenjës më sublime në jetën e çdo njeriu, dashurisë, por jo vetëm, përmes poezive: “Dashurinë më vrave”, “Eja ti”, Më çmend kurmi yt”, “Dashuria e parë”, “Dashuria”, “Dashuritë” etj.
Por gjatë këtij fluturimi u ndjeva jo vetëm e dashuruar, por herë herë si një Helenë e herë herë si një Penelopë, derisa shkela në tokë. Graviteti i tokës nënë më zgjoi rrënjët, ku më lidhen këmbët. E mbështolla trupin tim dhe aty gjeta mallin e prindërve, lotët e nënës dhe u ndejva pema e familjes, ajo çfarë të bën të jesh ekzistent.
Kujtojmë poezitë “Gjuha dhe fjala”, “Nënë moj”, “Te burimi”, “Pema”, “Te një krua”, “Ngrohtësia e nënës”, “Dheu i ëmbël”.
Në poezitë “Enigma”, Udhëtari i shpresës së thyer”, Çarçafi i mumjes”, poetja ngreh paradigmat e jetës mbi fenomentet e dy qytetërimeve të ndryshme, por ama duke mos harruar asnjëherë rrënjët e saj.
Koha që ne këmi në dispozicion për të folur për autoren dhe librin e saj është e pamjaftueshme për të paraqitur të gjithë elementet, që ajo ka trajtuar në këtë libër, për këtë arsye tashmë i mbetet lexuesit për ti zbuluar ato./gazeta nacional/ /MekuliPress/ – Shpërndaje dhe Pëlqeje gazetën e pavarur “MekuliPress”
Veprimtaria u mbajt në Hotel “Tirana International”, datë 3 shtator 2019, ora 18.00, në sallën “Metropol”.