Konsumi i tepërt i fruktozës – një ëmbëlsues i përdorur gjerësisht në dietën amerikane – mund të çojë në sëmundje të mëlçisë. NAFLD (dëmtimi jooalkolik yndyror i mëlçisë), është një sëmundje relativisht e përhapur në Shtetet e Bashkuara. Por në kundërshtim me atë që dihej deri tani, studiuesit e Universitetit të Kalifornisë, San Diego School of Medicine, raportojnë se fruktoza ndikon negativisht në mëlçi pasi të arrijë në zorrë, ku sheqeri prish pengesën epiteliale duke mbrojtur organet e brendshme nga toksinat bakteriale në zorrë.
Zhvillimi i trajtimeve që parandalojnë prishjen e pengesave të zorrëve mund të mbrojnë mëlçinë nga NAFLD, gjendje që prek një në tre amerikanë. Ky është konkluzioni në të cilin arrijnë një grup studiuesish në një studim të botuar në “Nature Metabolism”.
“NAFLD është shkaku më i zakonshëm i sëmundjes kronike të mëlçisë në botë. Mund të përparojë në sëmundje më serioze, siç janë ciroza, kanceri i mëlçisë, mosfunksionimi i mëlçisë dhe vdekja”, thotë Michael Karin, PhD, Profesor i shquar i Farmacologjisë dhe Patologjisë në UC San Diego School of Medicine. “Këto gjetje tregojnë për një qasje që mund të parandalojë dëmtimin e mëlçisë”.
Konsumi i fruktozës në ShBA është rritur shumë që nga vitet ‘70 nga futja e shurupit të me përqindje të lartë të fruktozës së misrit (HFCS), një zëvendësues më i lirë i sheqerit që përdoret gjerësisht në ushqime të përpunuara dhe të paketuara, nga drithërat dhe produktet e pjekura deri tek pijet joalkoolike. Studime të shumta te kafshët dhe njerëzit kanë lidhur rritjen e konsumit të HFCS me epideminë e mbipeshës dhe sëmundje të tjera inflamatore, të tilla si diabeti, sëmundjet e zemrës dhe kanceri. Sidoqoftë, FDA-ja (Administrata e Ushqimit dhe e Barnave) në SHBA aktualisht sugjeron zëvendësimin me ëmbëlsues të tjerë, siç janë saharoza ose mjalti, dhe këshillon vetëm të moderohet konsumi.
Studimi i ri, megjithatë, zbulon një rol dhe rrezik specifik për HFCS në zhvillimin e sëmundjes së yndyrës në mëlçi. “Mundësia që ka fruktoza, e cila është e bollshme te fiqtë, për të nxitur yndyrën në mëlçi njihej që në kohën e egjiptianëve të lashtë. Me ardhjen e biokimisë moderne dhe analizave metabolike, u bë e qartë se fruktoza është dy deri tre herë më e fuqishme se glukoza sa i përket rritjes së yndyrës në mëlçi, gjendje që shkakton NAFLD. Dhe konsumi i rritur i pijeve joalkoolike që përmbajnë HFCS korrespondon me rritjen eksplozive në incidencën e NAFLD”.
Fruktoza zbërthehet në traktin tretës njerëzor nga një enzimë e quajtur fruktokinaza, e cila prodhohet si nga mëlçia, ashtu edhe nga zorrët. Duke përdorur modelet e minjve, studiuesit zbuluan se metabolizmi i tepërt i fruktozës në qelizat e zorrëve zvogëlon prodhimin e proteinave që mbajnë barrierën e zorrëve – një shtresë e qelizave epiteliale të mbuluara me mukus që parandalojnë bakteret dhe produktet mikrobike, të tilla si endotoksinat, të rrjedhin nga zorrët dhe në gjak.
Në studimin e tyre, Karin, Todoric dhe kolegë të tjerë nga universitete dhe institucione në të gjithë botën, zbuluan se endotoksinat e rrjedhura duke arritur në mëlçi provokojnë rritjen e prodhimit të citokinave inflamatore dhe stimulojnë shndërrimin e fruktozës dhe glukozës në depozita të acideve yndyrore.
TvT