Nga Bejtullah Destani
Dokumenti është gjetur në National Archives në Londër ku krerët e Malësisë i dërgojnë një momerandum Fuqive Europiane, ku i bëjnë thirrje që Malësia të mos bjerë nën sundimin e Malit të Zi.
Të nënshkruar nga Krerët e Malësisë me 2 qërshor 1912:
- Pësë krahinat e Malësisë së Mbishkodrës: Hoti, Gruda, Kastrati, Shkreli dhe Kelmendi, kanë qenë dhe janë me gjuhë, gjak, doke, zakone dhe kanune pjesë e kombit shqiptar
- Edhe nga feja dallojnë nga Mali i Zi, ku Mirdita, Dukagjini, Puka, dhe Kthella janë të besimit katolik dhe islam.
- Në aspektin ekonomik janë të lidhura më Vilajetin e Shkodrës, ku shtrihenë deri në Kavajë, kështu që kalimi nën sundimin e Malit të Zi do të ishtë një katastrofë për Malësinë.
- Malësia për tre vite ka derdhur gjakun për liri dhe përparim të kombit shqiptar kundër sundimit turk, prandaj ne kemi luftu së bashku me malazezët kundër turkut, por kur ne e pamë qëllimin e Malit të Zi për pushtimin e Shqipërisë dhe jo çlirimin e saj.
- Malazezët (sikurse të gjithë sllavët e Ballkanit) gjithë kohën e luftës me Turqinë, kanë bindë mbarë shekullin e qytetruar me mizoritë dhe dhunimet e kryera mbi shqiptarët dhe mbi katolikët e Shqipërisë, të cilëve u kanë djegur kishat, vrarë meshtarët, masakru fëmijët dhe duke plaçkitur gjithë pasurinë e Shkodrës.
- Prandaj armiqësia shekullore e shqiptarëve kundër sllavëve te Ballkanit sot është në kulmin e saj. Po marrim leje të ju dërgojmë lutjen tonë Fuqive të Medha të Europës, të cilatë i kanë vu detyrë vetës që të përkujdesën për lirinë dhe pëerpaarimin e Shqipninsë. Prandaj Malësia është pjesë e pandarë e trupit të Shqypnisë, dhe çdo tentim për ta shkëputur nga trungu i Shqypnisë do të derdhet gjaku sikurse në kohërat e kalume.
