Denis Diderot (1713 – 1784) ishte një filozof, kritik arti dhe shkrimtar francez, i njohur më së shumti për shërbimin e madh si bashkëthemelues, kryeredaktor, dhe kontribues në Enciklopedinë së bashku me Jean le Rond d’Alembert.
Ai ishte një figurë e shquar gjatë epokës së iluminizmit, dhe për kënaqësinë e lexuesve tanë kemi sjellë thëniet më të bukura të tij.
Janë dy prokurorë publik, dhe njëri prej tyre është në derën tuaj, duke ndëshkuar krimet në shoqëri; tjetri është vetë natyra. Ajo është e njohur me të gjitha ato veset që i shpëtojnë ligjit.
Nga fanatizmi te barbaria është vetëm një hap.
Të gjitha gjërat duhet të shqyrtohen, debatohen, hetohen pa përjashtim dhe pa marrë parasysh ndjenjat e askujt.
Filozofi nuk ka vrarë asnjë prift, ndërsa prifti ka vrarë një mori filozofësh.
Ne gëlltisim me qejf çdo gënjeshtër që na bën lajka, por gëlltisim vetëm pak nga pak një të vërtetë që e shohim të hidhur.
Skepticizmi është hapi i parë drejt së vërtetës.
Më të lumturit janë njerëzit që u japin më shumë lumturi të tjerëve.
Një komb që mendon se është besimi në Zot dhe jo ligji i mirë që i bën njerëzit të ndershëm nuk më duket shumë i përparuar.
Çdo njeri ka dinjitetin e tij. Jam i gatshëm ta harroj timin, por sipas gjykimit tim dhe jo kur dikush tjetër më thotë.
Për mua, mendimet e mia janë prostitutat e mia.
Jeta nuk është veçse një varg keqkuptimesh.
Unë jam plotësisht e jotja – ti je gjithçka për mua; ne do të mbështesim njëri-tjetrin në të gjitha sëmundjet e jetës që mund t’i pëlqejë fatit të na shkaktojë; ti do t’i qetësosh shqetësimet e mia; Unë do t’ju ngushëlloj në tuajat. Burrat nuk do të jenë kurrë të lirë derisa mbreti i fundit të mbytet me zorrët e priftit të fundit.
Poezia duhet të ketë diçka që është barbare, e gjerë dhe e egër.
Pavarësisht nëse Zoti ekziston ose nuk ekziston, Ai ka arritur të renditet në mes të vërtetave më sublime dhe të padobishme.
Nuk ka asnjë porosi morale që të mos ketë diçka të papërshtatshme për të.
Oh! sa afër janë gjeniu dhe çmenduria! Njerëzit i burgosin dhe i lidhin me zinxhirë, ose u ngrenë statuja.
Çfarë është një përbindësh? Një qenie mbijetesa e së cilës është e papajtueshme me rendin ekzistues.
Nëse doni që unë të besoj në Zot, duhet të më bëni ta prek atë.
Njerëzit pushojnë së menduari kur pushojnë së lexuari.
Hapi i parë drejt filozofisë është mosbesimi.
Vetëm pasionet, pasionet e mëdha, mund ta ngrenë shpirtin drejt gjërave të mëdha.
Rendi më i mirë i gjërave, siç e shoh, është ai që më përfshin mua; në dreq me botët më të përsosura, nëse nuk jam pjesë e saj.
Eshtë më mirë të zbulosh një dobësi sesa të lejosh të dyshosh për një ves.
Pavarësisht se sa një burrë mund të studiojë, reflektojë dhe meditojë mbi të gjithë librat në botë, ai nuk është asgjë më shumë se një sekretar i vogël nëse nuk ka lexuar librin e madh.
A e shihni këtë vezë? Me këtë mund të rrëzoni çdo teori teologjike, çdo kishë apo tempull në botë.
Imzot… ju po pyesni nëse i premtoj Zotit dëlirësi, varfëri dhe bindje. Kam dëgjuar atë që thatë dhe përgjigjja ime është jo.
Merrni parasysh atë që bëni; nëse më mashtroni njëherë nuk do t’ju besoj më kurrë.
Fjalët e mençura janë si thonjtë e mprehtë që e ngulin të vërtetën në kujtesën tonë.
Dikush mund të kërkojë nga unë që të vihem në kërkim të së vërtetës, por jo që ta gjej atë.
Në mënyrë që të lëkundet një hipotezë, ndonjëherë nuk është e nevojshme të bëhet asgjë më shumë sesa ta shtyjmë atë aq sa do të shkojë.
Sepse, pa ditur se çfarë është shkruar atje sipër, askush nga ne nuk e di se çfarë duam ose çfarë po bëjmë, dhe ne ndjekim tekat tona që ne i quajmë arsye, ose arsyen tonë e cila shpesh nuk është asgjë tjetër veçse një tekë e rrezikshme e cila ndonjëherë del mirë e ndonjëherë keq.
Askujt nuk mund t’ia heqësh qafe arsimimin e mirë, as, për fat të keq, nga një i keq, i cili shpesh është i tillë sepse ka dashur të mbulojë shpenzimet për një të mirë.
Mjeshtërohu, mjeshtërohu, padyshim që nuk ke menduar fare për këtë. Në fund, na vjen keq vetëm për veten, më besoni.
Gëzimi i lirisë që mund të ushtrohet pa ndonjë motivim do të ishte shenja e vërtetë e një maniaku.
Opinionet tona më të vërteta nuk janë ato që ne kurrë nuk i ndryshojmë, por ato tek të cilat më shpesh kthehemi.