Ndërsa jemi gati të hyjmë në një dekadë të re, Bashkimi Evropian duket se po përballet me një nga krizat më të këqija ekzistenciale që nga krijimi.
Euroscepticizmi nuk është diçka e re; qysh kur përpjekjet për të arritur integrimin evropian, filluan në vitet 1950 edhe partitë politike me anti-integrimin si platformën e tyre kryesore.
Masat e tanishme të pandemisë, bllokimit, kriza ekonomike duket se po përkeqësojnë tendencat përçarëse në Evropë.
Kohët e fundit, krizat financiare të vitit 2008 dhe 2009 sollën përsëri radikalizmin, populizmin, veçanërisht në Evropën Jugore që ndjeu efektet më të këqija të rënies ekonomike: Spanja, Portugalia, Italia dhe Greqia. Gjashtë vjet më vonë, në 2015, kriza e migrantëve thelloi edhe më tej përçarjet tashmë ekzistuese midis vendeve anëtare, dhe veçanërisht në të gjithë Evropën Lindore, por edhe në vende që kishin qenë tradicionalisht imun ndaj retorikave të tilla si vendet skandinave, dhe Suedia në veçanti.
Ekziston ideja se Suedia mirëpret refugjatët. Është e vërtetë që Suedia ka qenë një strehë bujare e sigurt për migrantët, dhe ata kanë pranuar më shumë refugjatë se shumë vende të tjera të Evropës. Sidoqoftë, nuk mund të supozohet se një politikë e tillë vërtet reflekton ndjenjat e popullatës. Menjëherë pasi Suedia filloi të mirëpresë migrantët, partitë politike filluan të kthehen në një retorikë ultra-nacionaliste, anti-emigruese, duke fajësuar emigracionin masiv për një kolaps të mundshëm të sistemeve të tyre shëndetësore, sociale dhe të mirëqenies.
Suedia nuk është një rast i izoluar, populistët kanë pasur ekspozim të konsiderueshëm të mediave dhe kanë filluar me sukses të ndryshojnë axhendën politike të Bashkimit Evropian vitet e fundit. Partitë radikale politike kanë shanse reale për t’u bërë alternativa kryesore dhe për të arritur pushtetin në shumë vende evropiane si Franca, Italia, Greqia, Hollanda, Austria, Polonia, Hungaria dhe MB.
Populizmi është veçanërisht tërheqës për ata që mendojnë se nuk i përkasin një realiteti të ri gjithnjë në ndryshim për shkak të natyrës së tij reaktive. Populizmi u kujton votuesve lavdinë që është zhdukur prej kohësh për shkak të veprimeve të atyre që janë aktualisht në pushtet.
Kur ekonomitë evropiane të fillonin të rriten dhe fluksi i migrantëve filloi të stabilizohej, ekzistonte një ndjenjë se Euroscepticizmi do të zhdukej. Brexit dhe kaosi i brendshëm dhe ndërkombëtar që shkaktoi në Mbretërinë e Bashkuar dhe në Evropë e forcuan këtë perceptim.
Sidoqoftë, zhvillimi i tanishëm mund ta ndryshojë këtë ide.
Drejtuesit populistë në të gjithë kontinentin tashmë kanë filluar të përdorin pandeminë për të legjitimuar shumë prej qëndrimeve të tyre të mëparshme ideologjike: proteksionizëm; anti-globalizim; politikat anti-imigruese; mbyllja e kufijve; nacionalizëm dhe politika më të ashpra të rendit dhe ligjit.
Italia, mund të diktojë se ku do të shkojë politika evropiane në muajt apo vitet e ardhshme.
Italia është prekur veçanërisht shumë në këtë pandemi, jo vetëm nga kostoja e lartë njerëzore, por edhe nga aspketi ekonomik për vendin.
Ndaj ideja që Italia mund të ndjekë Mbretërinë e Bashkuar në mënyrën e saj anti-evropiane është një ide që nuk zhduket aq lehtë.
Italia ka vuajtur nga një valë e ndjenjës anti-integruese evropiane që nga kriza e vitit 2008. Sipas një studimi të Agjencisë Tecné, 42% e italianëve mbështesin idenë e largimit nga BE, deri në dhjetor të vitit të kaluar, vetëm 26% e tyre mbështesnin idenë.
Kjo përqindje mund të rritet nëse italianët nuk janë të kënaqur me masat pas pandemisë dhe do të mund të shtonin tensionet ekzistuese të Veriut dhe Jugut.
Italianët mendojnë se janë braktisur nga pjesa tjetër e Bashkimit Evropian. Në mënyrë ideale, Gjermania dhe Franca duhet të luajnë me idenë e një borxhi të përbashkët. Kjo gjithashtu mund të kufizojë potencialisht mbështetjen për populizmin në të gjithë kontinentin.
Italia në veçanti është një rast shqetësues. Për dallim nga Britania e Madhe me Brexit, Italia është anëtare themeluese e Bashkimit Evropian dhe nëse do të zhvillonin një referendum për anëtarësimin në Bashkimin Evropian me të njëjtin rezultat si ai i vitit 2016 në MB do të ishte katastrofike për besueshmërinë dhe legjitimitetin e Bashkimit Evropian.
Përkthyer dhe përshtatur nga Modern Diplomacy/