Shumë besojnë se fati është si një goditje rrufeje atëherë kur më pak e prisni. Është një lloj gjëje e vendit dhe kohës së duhur.
Profesoresha që hulumton sipërmarrjen në Stanford, Tina Seelig do të donte që ju ta çrrënjosni atë perceptim të fatit nga truri juaj tërësisht. Në 20 vjet duke vëzhguar atë që i bën disa njerëz më të lumtur se të tjerët, ajo përfundimisht mund të thotë këtë: Njerëzit më me fat kanë tendencën të jenë ata që e krijojnë vetë fatin e tyre.
Gjatë një fjalimi, Seelig përdor analogjinë me erë për të përshkruar fatin. Ndonjëherë është një fllad i lehtë. Ndonjëherë është një murran i fortë. Por kurrë nuk e dini kur – apo nga cili drejtim – do të vijë. Këshilla e saj është të ndërtoni hapni velat e anijes tuaj të lundrimit. Pak nga pak, ju do të jeni më të pajisur për të kapur fat kur të fryjë flladi.
Ja se si ajo i këshillon studentët e saj për të përmirësuar probabilitetin që fati do të ndeshet me ta.
Përqafoni fëmijën tuaj të brendshëm për të ndërmarrë rreziqe të një madhësie foshnjore.
Ndërmerrni rreziqe.
Bëni një hap jashtë zonës tuaj të rehatisë.
E kemi dëgjuar më parë këtë këshillë. Seelig bëhet më taktike. Ajo i sfidon studentët e saj të mendojnë në mënyrë strategjike për rreziqet që duhet të ndërmarrin për të sjellë fatin kah vetja. Kjo do të jetë e ndryshme për secilin person.
Këto rreziqe mund të jenë për fëmijët, diçka që jemi mësuar të bëjmë gjatë gjithë kohës që kur ishim fëmijë. Vozitja me biçikletë për shembull: Kalimi nga katër rrota stërvitjeje në dy rrota kërkon një rrezik dhe siklet. Duhen mjaft përpjekje për të arritur më në fund ekuilibrin tuaj dhe ecur në një vijë të drejtë. Por çdo provë ju afron më shumë me finalen.
Në klasën e saj, Seelig ka bërë që studentët e saj të bëjnë një ushtrim rreziku. Ajo i sfidon ata të vlerësojnë nivelin e tyre të rehatisë me llojet e mëposhtme të rrezikut:
- intelektual
- fizik
- financiar
- emocional
- social
- politik
- etik
Studentët krahasojnë riskometrat e tyre dhe e kuptojnë që anjëri nuk ngjan me tjetrin. Ajo i inkurajon ata të shtyjnë veten drejt rreziqeve që duken më të pakëndshme. Për shembull, nëse jeni më introvertë dhe të trembur, mund të sfidoni veten të flisni me dikë që nuk e njihni.
Marrja e të gjithë këtyre mikro-rreziqeve nuk do të garantojë suksesin tuaj. Por drejtimet në të cilat disa rreziqe mund t’ju çojnë mund të jetë befasues.
Seelig përfundimisht zbarkoi marrëveshjen e saj të parë të librit duke bërë bisedë me një të huaj pranë saj në avion. Duket sikur ajo pati një njohje me fat – por nuk do të ndodhte kurrë nëse ajo thjesht do të vendoste kufjet e saj dhe do të injoronte personin ngjitur me të.
Shfaqni vlerësim, madje edhe në refuzim.
Si shumë studiues të lumturisë, Seelig përqafon plotësisht mirënjohjen. Duke treguar vlerësim mund ta çoni veten mjaft larg – edhe kur jeni të zhgënjyer.
Ndoshta nuk ju është ofruar puna juaj e ëndërrave. Ndoshta ju është refuzuar ajo që mendonit se ishte një mundësi e përsosur. Kapërdijeni krenarinë. Ndaluni një moment për të reflektuar atë që keni mësuar nga përvoja. Pastaj falënderojini njerëzit që ju ndihmuan gjatë rrugës.
“Kur dikush bën diçka për ju, ata po heqin atë kohë nga e cila mund të shpenzonin për veten e tyre ose me dikë tjetër,” thotë Seelig.
Edhe kur është e vështirë, shprehja e mirënjohjes është një hap i madh që shumë vetë nuk arrijnë ta ndërmarrin, por Seelig thotë se është thelbësore të krijoni fatin tuaj.
Ajo drejton disa programe miqësie mjaft konkurruese në Stanford. Kur njerëzit nuk hyjnë dot, asaj i vijnë shpesh shënime. Disa ankohen. Të tjerët kërkojnë përgjigje në mënyrë që ata të kenë më shumë fat herën tjetër. Një shënim qëndronte mbi të gjithë. Një student me emrin Brian, i cili ishte refuzuar dy herë, shkroi: “Unë dua t’ju falënderoj për mundësinë. Mësova shumë gjatë procesit të aplikimit.”
Seelig përfundoi takimin me Brian. Ata krijuan një program studimi të pavarur së bashku. Ai mund të mos ishte futur në programin e saj, por mbase mori diçka edhe më të mirë. E gjitha për shkak të një shënimi falënderimi pasi ishte refuzuar.
Gjeni gjëra të mira në ide të këqija.
Keni një ide, por jeni i shqetësuar se do të dështojë? Edhe mundet. Por ka ndoshta diçka të mirë atje që mund të jetë e juaja.
Seelig nuk beson se idetë janë ose të mira ose të këqija. “Në fakt, farat e ideve të tmerrshme shpesh janë diçka me të vërtetë të jashtëzakonshme,” thotë ajo. Ajo inkurajon studentin të shikojë idetë e këqija me një thjerrëz mundësish.
Ajo që përfundimisht rezulton të jetë një ide e mirë, e realizueshme, nuk mund të të vijë kurrë tek ju në një moment. Është një lloj si fati. Edhe fatet dhe idetë e jashtëzakonshme janë shumëdimensionale dhe me shumë shtresa.
“Ne rrallë i shohim të gjitha levat që hyjnë në lojë për t’i bërë njerëzit me fat,” shpjegon Seelig. Është njësoj si me kompanitë e suksesshme dhe idetë milion-dollarëshe. Ka të ngjarë të ketë pasur shumë ide të këqija gjatë rrugës, ku keni marrë disa kthesa.
Secili prej këtyre hapave kontribuon në diçka ndryshe nga vetja juaj e ardhshme me fat. Merrni rreziqe të vogla. Thoni faleminderit më shpesh. Kur fati të fryjë në rrugën tuaj, ju do të jeni gati ta kapni atë.