Nëse frika më e keqe e Evropës bëhet e vërtetë, se konflikti në Ukrainë do të përhapet në fqinjët e tjerë rusë, Finlanda do të jetë gati.
Përkatësisht, Finlanda ka stoqe: të paktën gjashtë muaj të të gjitha lëndëve djegëse dhe drithërave të rëndësishme janë në stoqe strategjike, ndërsa kompanive farmaceutike kërkohet që të kenë stoqe të të gjitha barnave të importuara për një periudhë prej 3 deri në 10 muaj.
Ajo ka një mbrojtje të fortë civile. Të gjitha ndërtesat e mëdha duhet të kenë strehimoret e tyre bërthamore, ndërsa pjesa tjetër e popullatës mund të shfrytëzojë parkingje nëntokësore, (nën)pishina patinazhi dhe (nën)pishina noti që janë gati të kthehen në qendra evakuimi.
Ka dhe luftëtarë. Pothuajse një e treta e popullsisë së rritur të këtij vendi nordik janë rezervistë, që do të thotë se Finlanda mund të përdorë një nga ushtritë më të mëdha në raport me madhësinë e saj në Evropë.
“Ne kemi përgatitur shoqërinë tonë dhe kemi qenë duke u trajnuar për këtë situatë që nga Lufta e Dytë Botërore”, tha Tytti Tuppurainen, ministri i BE-së i Finlandës. Pas tetë dekadash të jetesës së pari nën hijen e Bashkimit Sovjetik dhe tani Rusisë, rreziku i luftës në Evropë nuk i befasoi ata.
Por ajo që Finlanda e quan strategjinë e saj të “sigurisë gjithëpërfshirëse” është një shembull se si të gjitha vendet mund të krijojnë sisteme rigoroze për shoqëritë e tyre për të mbrojtur veten para kohe – jo vetëm nga potenciali për pushtim, por edhe nga fatkeqësitë natyrore, sulmet kibernetike ose pandemitë.
Nuk ka të bëjë vetëm me gatishmërinë ushtarake, por me sigurimin që ligjet dhe rregullat të funksionojnë në kohë krize.
Finlanda ka krijuar një rrjet informal midis elitave të botës politike dhe të biznesit dhe OJQ-ve për t’u përgatitur për më të keqen. Ajo vëzhgon vazhdimisht se cilat janë dobësitë e saj kryesore dhe përpiqet t’i korrigjojë ato për të krijuar sa më shumë elasticitet në sistem përpara se të ndodhë kriza.
Me kufirin e saj prej 1,340 km që ndan me Rusinë, Finlanda është shumë e ndjeshme ndaj sulmeve dhe për herë të parë në historinë e saj, shumica e finlandezëve mbështesin aplikimin për anëtarësim në NATO.
Por vendi me 5.5 milionë banorë sheh gjithashtu nevojën për të ruajtur dhe përmirësuar strategjinë e tij kombëtare.
“Duke pasur parasysh pozicionin tonë gjeostrategjik, masën e madhe të tokës dhe popullsinë e rrallë, ne duhet të bëjmë gjithçka për të mbrojtur vendin… Ne stërvitemi rregullisht në shumë nivele për t’u siguruar që të gjithë të dinë se çfarë të bëjnë – dhe rezultati përfundimtar është se ju mund ta transformoni këtë shoqëri në një regjim krize nëse është e nevojshme.”
Trashëgimia e Luftës së Dimrit
Pjesa më e madhe e gatishmërisë së finlandezëve buron nga lufta e tyre me Moskën – në Luftën brutale të Dimrit të viteve 1939-40 ata i rezistuan me sukses pushtimit sovjetik të territorit të tyre, shumë më gjatë sesa prisnin rusët. Në vitin 1940 u lidh Marrëveshja e Paqes në Moskë. Finlandezëve iu desh të dorëzonin 9 për qind të territorit të tyre rusëve duke përfshirë qytetin e tyre më kozmopolit, Vyborg, dhe një nga zonat kryesore të industrisë.
Pas kësaj, finlandezët bënë një betim: Kurrë më!
“Ne nuk e kemi harruar, është në ADN-në tonë,” thotë Presidenti Sauli Niinisto, duke treguar sondazhet që tregojnë se rreth tre të katërtat e finlandezëve janë gati të luftojnë për vendin e tyre, deri tani numri më i madh në Evropë.
Finlanda ka një forcë luftarake prej rreth 280,000 njerëz dhe 900,000 rezervistë të trajnuar. Edhe pas përfundimit të Luftës së Ftohtë, ata vazhduan të rekrutojnë të gjithë burrat që kanë përfunduar shkollimin. Ndërkohë, Helsinki mbajti shpenzime të forta për mbrojtjen edhe në vitet 1990 dhe 2000 kur të tjerët i zvogëluan.
Jarmo Lindberg, ish-shefi i mbrojtjes së Finlandës, thotë se kryeqyteti finlandez Helsinki është “si djathi zviceran” me dhjetëra kilometra tunele. “Ka fusha si në filmin e James Bond,” shtoi ai.