AJulia Hogan
Njerëzit janë karantinuar në shtëpitë e tyre në Kinë, Itali, Franca ndaloi tubimet mbi 5000 njerëz, përderisa dezinfektuesi i duarve dhe maska ishin aksesorët e fundit në shfaqjet e modës në Paris – të gjitha këto për shkak të përhapjes së koronavirusit (i njohur edhe si COVID-19).
Ekziston një frikë e madhe rreth koronavirusit dhe mundësisë që ajo të godasë fort SH.B.A. Përderisa nuk ka mungesë informacioni në lidhje me vetë virusin, numrin e vdekjeve, rastet e raportuara (veçanërisht në SH.B.A.) dhe praktikat më të mira për parandalimin, nuk ka shumë edhe njohuri se si të përballeni me pasigurinë që rrethon përhapjen dhe efektet e sëmundjes.
Edhe nëse ndiqni rekomandimet e drejtpërdrejta të Organizatës Botërore të Shëndetit për të zvogëluar mundësinë e infektimit, prap mund të keni një shqetësim të madh për këtë sëmundje dhe të keni frikë nga kontraktimi i saj. Lëvizjet mediatike që rrethojnë përhapjen e sëmundjes nuk ndihmojnë për të qetësuar këto frikëra, me tituj të këtillë si: “Ja ku po vjen edhe te ne pandemia e Coronavirus.”
Mund të jetë e vështirë rezistenca ndaj këtyre titujve – para se ta kuptosh edhe vetë, e sheh veten të mbi-koncentruar në gjithçka që potencialisht mund t’ju tregojë se ju ose dikush që ju e doni është kontraktuar me virusin.
A ishte kjo vetëm një teshtimë e zakonshme apo diçka më shumë?
A kam ethe edhe pse temperatura ime duket normale?
Po sikur e kam virusin, por ende nuk po shfaqet ndonjë simptomë?
Po sikur gjyshja ime të kap virusin? Sistemi i saj imunitar është tashmë pak i dobët.
Këto shqetësime mund të bëhen dërrmuese dhe tejet stresuese nëse lihen të pa kontrolluar. Mund të arrish në pikën kur nuk dëshiron as të dalësh jashtë nga frika se mos i ekspozohesh virusit. Por nuk ka nevojë të jetosh me frikë: ka disa gjëra të thjeshta që mund ti bësh për të ndihmuar në trajtimin e stresit emocional që rrethon koronavirusin.
Menaxhojeni kurreshtjen
Për çdo titull të bujshëm (p.sh. “Për të luftuar Coronavirus, Franca i ndalon përshëndetjet me puthje, ndalon mbledhje të mëdha”), ka një titull praktik për t’ju dhënë atë që duhet të dini. Titujt sensacionalë janë krijuar për t’ju bërë që ju të klikoni mbi to, dhe ata shpesh marrin një pjesë të vogël të lajmeve dhe i fryjnë ato nga proporcioni. Ajo që është më e keqja, këta tituj dramatikë trokasin mu në ankthin që po na rretheon rreth përhapjes së virusit dhe të panjohurave të tjera që e rrethojnë atë.
Në vend që të vraponi pas titujve senzacional, përqendrohuni te faktet. Për shembull, Organizata Botërore e Shëndetit ka informacione shumë të drejtpërdrejta se si të parandalojë përhapjen e virusit. OBSH rekomandon që shpesh të lani duart, të mbuloni gojën me kthesën e bërrylës tuaj ose me ndonjë faculetë kur kolliteni, dhe të mbani një distancë prej të paktën tre këmbësh nga njerëzit që kolliten ose teshtijnë.
Përtej këtyre rekomandimeve, nuk ka edhe shumë tjetër që mund të bëni për të mos u infektuar. Në fakt, OBSH rekomandon të vendosni një maskë vetëm nëse keni simptoma të COVID-19 (koronavirus), nëse kujdeseni për dikë me simptoma, ose nëse jeni duke punuar në një mjedis të kujdesit shëndetësor. Nëse ndiqni rekomandimet e tyre për larjen e duarve, ruajtjen e distancës dhe mbulimin e gojës kur teshtitni, ju po bëni saktësisht atë që duhet të bëni për të zvogëluar shanset tuaja për kontraktim të virusit. Nëse po ndiqni këto udhëzime, ju po bëni gjithçka që mund të minimizoni mundësinë e infektimit.
Në të kundërt, ato lajme të bujshme senzacionale inkurajojnë trurin tuaj të hidhet në trenin e “mendimeve joracionale” ku, në vend që të përqendrohet në faktet e virusit dhe parandalimin e tij, ai përqendrohet në të gjitha gjërat që mund të ndodhin – edhe nëse shanset e që ato të ndodhin janë jashtëzakonisht të pamundura. Një shembull i një mendimi irracional mund të jetë diçka si, “Po sikur të më kap koronavirusi përderisa jam duke e bërë pazarin ushqimor, dhe më pas të futem karantinë, por vetëm pasi të jem ai të jem unë që e përhap atë tek pjesa tjetër e njerëzve në komuniteti? ”
Kur e gjeni veten duke kaluar nëpër një mendim joracional, kujtojani vetes faktet që i dini. Ju e dini se si është përhapur sëmundja (përmes pikave të frymëmarrjes kur një person kollitet ose teshtin dhe deri në një gamë prej gjashtë këmbësh) dhe ju e dini se çfarë mund të bëni për të parandaluar përhapjen e sëmundjes. Të përqendrohemi në ndonjë gjë tjetër përtej kësaj është të nxisni shqetësimin e panevojshëm.
Praktikoni mendjemprehtësinë dhe pranimin
Një strategji tjetër për tu përdorur kur ndjeheni të mbingarkuar nga të gjitha lajmet për përhapjen e koronavirusit është të praktikoni mendjemprehtësinë. Ajo thjesht i pranon ndjenjat e shqetësimit dhe të stresit në një mënyrë jo gjykuese, e cila mund të ndihmojë në neutralizimin e forcës së anktheve tuaja për koronavirusin dhe të bëjë të mundur që ju të pranoni pasigurinë që e rrethon sëmundjen.
Për shembull, praktikimi i një pranimi të ndërgjegjshëm mund të marrë formën e të menduarit, “Ndërsa shpresoj që unë ose të dashurit e mi nuk e kontraktojmë koronavirusin, unë mund të përqendrohem vetëm në atë që është nën kontrollin tim. Meraku nuk do ta ndryshojë faktin nëse kontraktoj apo jo koronavirusin, por unë mund të praktikoj rekomandimet e thjeshta të OBSH. Unë po zgjedh që të mos lejoj që frika e koronavirusit të më pengojë të jetoj jetën time dhe të shijoj momentin e tanishëm”.
Një thënie e ndërgjegjshme si kjo ju ndihmon të pranoni realitetin e seriozitetit dhe pasigurisë së përhapjes së koronavirusit, duke ju mbështetur njëkohësisht edhe faktin që ju mund të zgjidhni si të përgjigjeni.
Nëse ju ose një i dashur kontraktohet me koronavirus
Sigurisht, ekziston gjithashtu mundësia që ju ose një i dashur i juaji të mund të kontraktohet me koronavirusin, pavarësisht praktikave parandaluese që i keni marrë. Para së gjithash, është e rëndësishme të mos fajësoni veten ose të tjerët për “dështimin” për të parandaluar kontraktimin e sëmundjes. Mund të jetë e lehtë të kaloni çdo ndërveprim dhe vendin që keni qenë, duke kërkuar për atë moment ku duhet të keni kapur virusin. Ngjashëm si kur kapni gripin ose ftohjen, është shpesh e pamundur të dini se si dhe kur e keni kapur. Realiteti është se të dish se si dhe kur e kapni virusin nuk ndryshon faktin që e keni atë tashmë.
Përkundrazi, përqendrohuni në ato që mund të bëni për t’u kujdesur për veten ose të dashurin tuaj. Pranoni stresin e përballimit të koronavirusit, por mos u jepni dorë për skenarin e rastit më të keq.
Në vend të kësaj, praktikoni mirënjohjen. Ekzistonë një studim i madh rreth asaj se si praktikimi i mirënjohjes mund të ndihmojë individët e sëmurë (përfshirë pacientët me kancer) të përmirësojnë ndjenjën e tyre të përgjithshme të mirëqenies, të zvogëlojnë shqetësimin psikologjik dhe të përmirësojnë përdorimin e aftësive për tu përballuar me gjithçka. Praktikimi i mirënjohjes mund të duket sikur të shkruani tre gjëra pozitive që ju ndodhën një ditë (p.sh. një mik që ju thërret në telefon, një ditë me diell ose një libër i shkëlqyeshëm). Praktikimi i mirënjohjes mund të jetë gjithashtu një formë lutjeje, e cila ka përfitimet e veta shëndetësore.
AJulia Hogan