đđđŁđąđŠđą đą âđđšđđšđ đ«đđđąđŹđÌ đđÌ đđ«đŠđąđ€đźđâ đ©đÌđ«đŠđđŹ đ«đđđšđ«đąđ€đÌđŹ.
VĂ«shtirĂ« tĂ« thuhet me siguri çfarĂ« shtyn njĂ« gazetare e njĂ« gazetar tĂ« manipulojĂ« dhe tĂ« stigmatizojĂ« shqiptarĂ«t e pafajshĂ«m. Por Ă«shtĂ« e qartĂ« se ky manipulim Ă«shtĂ« i porositur dhe synon ta bindĂ« popullin pĂ«r njĂ« “armik”. Retorika agresive â e mbĂ«shtetur nga mediat e korruptuara tĂ« pushteteve tĂ« dĂ«shtuara â po kontribuon nĂ« nxitjen e urrejtjes dhe krijimin e pĂ«rshtypjes se gjithçka qĂ« vjen nga Albin Kurti Ă«shtĂ« e keqe, e tmershme, katastrofale dhe e dĂ«mshme pĂ«r KosovĂ«n. Kjo qasje sjell nĂ« vĂ«mendje analizĂ«n e âfotografisĂ« tĂ« armikutâ si fenomen mĂ« shumĂ« retorik se sa politik.
TĂ« mos harrojmĂ«! Retorika nuk Ă«shtĂ« thjesht njĂ« mjet pĂ«r tĂ« krijuar âfotografi tĂ« armikutâ; ajo mund tĂ« ndihmojĂ« edhe nĂ« shkatĂ«rrimin e tyre. NĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«, retorika e shĂ«ndetshme krijon paqe dhe tolerancĂ«.
NĂ« fushĂ«n e propagandĂ«s, Ă«shtĂ« praktikĂ« e njohur qĂ« kundĂ«rshtari tĂ« paraqitet si i keq, çnjerĂ«zor, dreq dhe jodemokratik. KundĂ«rshtari politik befasisht shndĂ«rrohet nĂ« armik. Sa mĂ« shumĂ« tĂ« ndryshojĂ« “armiku” nga NE, aq mĂ« i urryer dhe i rrezikshĂ«m bĂ«het ai. Dhe, aq mĂ« afĂ«r Ă«shtĂ« mundĂ«sia pĂ«r ta vrarĂ« atĂ«. (A keni menduar ndonjĂ«herĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« lidhur me tragjedinĂ« e Astrit Deharit?)
đđ«đšđ©đđ đđ§đđ đ§đđłđąđŹđđ
Propaganda naziste pĂ«rdorte strategji tĂ« njohura pĂ«r tĂ« krijuar âfotografi tĂ« armikutâ: retorika e mediave tĂ« zjarrit synon tĂ« ndĂ«rton ndarjen nĂ« “NE â kundĂ«r â ATYRE”, duke shpallur Albin Kurtin si âarmikâ e âbishĂ«â, dhe e fajĂ«son atĂ« pĂ«r tĂ« gjitha problemet e trashĂ«guara nĂ« KosovĂ«. PikĂ«risht kĂ«shtu ishte nĂ« RuandĂ« gjatĂ« viteve â90, kur Tuci u paraqitĂ«n si insekte tĂ« dĂ«mshme qĂ« duhej shfarosur. Kjo retorikĂ« çoi nĂ« masakrĂ«n e popullit â nĂ« RuandĂ« u vranĂ« mes 500,000 dhe 1,000,000 njerĂ«z brenda katĂ«r muajsh.
NĂ« luftĂ«rat botĂ«rore, pĂ«rveç udhĂ«heqĂ«sve, edhe ushtarĂ«t shiheshin si çnjerĂ«zorĂ«. Kur tĂ« luftosh ballĂ« pĂ«r ballĂ« me bajonetĂ« nĂ« dorĂ« dhe kur shikon nĂ« sy armikun qĂ« do tĂ« vrasĂ«sh, Ă«shtĂ« mĂ« e lehtĂ« tĂ« shtypĂ«sh kĂ«mbĂ«zĂ«n nĂ«se e sheh atĂ« si njĂ« âshtazĂ«â apo âinsektâ. Sepse janĂ« ATA kundĂ«r NESH. Jemi NE ose ATA.
A po tenton media e PrishtinĂ«s dhe e TiranĂ«s tĂ« paraqet Kurtin si “insekt” e si “shtazĂ«”?
đđđŹđĄđđ«đąđŠđą đ§đÌ đđŠđÌđ« đđÌ “đđ«đŠđąđ€đźđ”
“Armiku” Ă«shtĂ« ai lideri, jo populli: popullin duam ta ndihmojmĂ«. JanĂ« miqtĂ« tanĂ«, dhe do tĂ« jenĂ« mĂ« mirĂ« po tĂ« ndĂ«rhyjmĂ« ushtarakisht. NĂ« fjalimin e tij mĂ« 29 janar 2003, pak javĂ« para pushtimit tĂ« Irakut, presidenti George W. Bush pĂ«rshkroi torturat nĂ« burgjet irakiane, duke thĂ«nĂ«: âNĂ«se kjo nuk Ă«shtĂ« e keqe, atĂ«herĂ« fjala e keqe nuk ka kuptim. Kam njĂ« mesazh pĂ«r popullin trim tĂ« Irakut: Armiku juaj nuk Ă«shtĂ« pĂ«rreth jush, ai po udhĂ«heq vendin tuaj. Dita kur ai largohet do tĂ« jetĂ« dita e çlirimit tuaj.â
Mashtrimi
Studiuesi Robert Ivie ka pĂ«rshkruar si SHBA i portretizon armiqtĂ« si sulmues irracionalĂ« dhe tĂ« dhunshĂ«m, ndĂ«rsa âNEâ shfaqemi paqĂ«sorĂ« dhe racionalĂ«. NdĂ«rtohet njĂ« tablo e fuqishme pĂ«rmes kontrasteve si: agresiviteti kundrejt mbrojtjes, iracionaliteti kundrejt racionalitetit, barbarizmi kundrejt civilizimit. KĂ«to elemente tĂ« kombinuara krijojnĂ« âimazhin retorik tĂ« armikutâ qĂ« çon njerĂ«zit nĂ« luftĂ«.
A duhet tâi japim vlerĂ« njĂ« retorike tĂ« tillĂ« qĂ« mediat e korruptuara tĂ« TiranĂ«s dhe tĂ« PrishtinĂ«s po pĂ«rpiqen ta imponojnĂ« nĂ« opinionin shqiptarĂ«? Presidenti Bush krijoi imazhin e armikut pĂ«r tĂ« rrĂ«zuar njĂ« diktator, ndĂ«rsa media shqiptare po e pĂ«rdor pĂ«r ta paraqitur Albin Kurtin si âdiktatorâ.
đđđđšđ«đąđ€đ đđđŠđšđ§đąđłđźđđŹđ
Ata qĂ« sajojnĂ« âfotografinĂ« e armikutâ, portretizohen si tĂ« mirĂ«, si viktima tĂ« buta, ndĂ«rsa kundĂ«rshtarin e paraqesin si tĂ« keq, si kriminel, si tĂ« dĂ«mshĂ«m e si tĂ« egĂ«r. Para se tĂ« sulmosh armikun, duhet ta paraqesĂ«sh atĂ« si vetĂ« djallin.
âRetorika demonizueseâ shuan nuancat dhe balancat, duke penguar analizat kritike.
NĂ«se nuk e keni sajuar njĂ« ndarje tĂ« qartĂ« âNEâ dhe âATAâ, nuk mund tĂ« krijoni âfotografinĂ« e armikutâ. Pa NE dhe ATA, nuk do tĂ« kishim kampe naziste tĂ« pĂ«rqendrimit, luftĂ«n e ftohtĂ«, Aparteidin, muret ndarĂ«se nĂ« Gaza apo âmuretâ e vogla tĂ« MitrovicĂ«s. Pa kĂ«tĂ« logjikĂ«, nuk do tĂ« kishim pĂ«rballje si Izrael-PalestinĂ« apo grupe tĂ« tjera konfliktuale.
KĂ«tu qĂ«ndron edhe dĂ«shtimi i idesĂ« sĂ« âkombit kosovarâ: nuk pĂ«rdori retorikĂ« tĂ« fuqishme kjo media e zjarrit pĂ«r tĂ« krijuar njĂ« ndarje me âarmikunâ ShqipĂ«ri dhe pĂ«r tĂ« sajuar njĂ« unitet mes âkosovarĂ«veâ tĂ« sinqertĂ« dhe patriotĂ« kundĂ«r “ShqipĂ«risĂ« se keqe e tradhĂ«tare!?”
Studimet retorike dhe psikosociale tregojnë fuqinë e ndarjes në grupe dhe lehtësinë me të cilën mund të nxisim konflikt. Kjo është pikërisht ajo që po përhapin mediat e opozitës në Kosovë dhe mediat e mbështetura nga Edi Rama në Tiranë.
Krijimi i skemĂ«s “NE” dhe “ATA” mbetet njĂ« forcĂ« e fuqishme pĂ«r tâi ndarĂ« njerĂ«zit dhe pĂ«r tâi bĂ«rĂ« ata tĂ« pranojnĂ« “fotografinĂ« e armikut”. NjerĂ«zit e kuptojnĂ« botĂ«n pĂ«rmes kontrasteve: i gjatĂ« me tĂ« shkurtin, i zi me tĂ« bardhin, i pasur me tĂ« varfrin, qytetari me fshatarin â nuk mund tĂ« ekzistoj UNĂ pa TY.
đđÌ đđđŹđĄđźđ« đ„đđ±đźđđŹ,
Mediat e korruptuara gjithnjĂ« do tĂ« na ftojnĂ« tĂ« jemi pjesĂ« e njĂ« grupi tĂ« caktuar. Por ne, konsumatorĂ«t e mediave, duhet tĂ« jemi tĂ« vetĂ«dijshĂ«m, syçelĂ« dhe kritikĂ« ndaj formave qĂ« na ftojnĂ« tĂ« marrim pjesĂ«. ĂfarĂ« grupesh, çfarĂ« liderĂ«sh dhe çfarĂ« veprimesh na sugjerojnĂ« mediat dhe analistĂ«t e zjarrit?
NĂ«se kjo media flet pĂ«r âtĂ« tjerĂ«t”, nĂ«se opozita pĂ«rshkruan se çfarĂ« bĂ«nĂ« Kurti dhe se si bĂ«jnĂ« âATAâ dhe, nĂ«se qeveria e TiranĂ«s na shpjegon se si âATAâ janĂ« tĂ« ndryshĂ«m nga NE dhe na âkĂ«rcĂ«nojnĂ« rendin dhe shoqĂ«rinĂ« tonĂ«â, atĂ«herĂ« ne si konsumues tĂ« medias duhet tĂ« jemi mĂ« vigjilentĂ«.
âFotografia e armikutâ Ă«shtĂ« duke u pĂ«rforcuar çdo ditĂ« nga kĂ«to media.
Arsyeja është e qartë: shkurti po afrohet!