Që nga hapja dy dekada më parë, Noma – restoranti i Kopenhagës ka transformuar ushqimin luksoz. Një klasë e re globale e turistëve gastro planifikon fluturime të klasit të parë dhe pushime të tëra rreth privilegjit për të paguar të paktën 500 dollarë për person për menunë e tij të shijimit me shumë pjata.
Two chefs cooking in an open-air kitchen, decorated with leaves.
Noma ka kryesuar vazhdimisht listat e restoranteve më të mira në botë dhe krijuesi i saj, René Rexhepi, është vlerësuar si kuzhinieri më i shkëlqyer dhe më me ndikim i epokës së tij.
Megjithatë, Rexhepi tha për New York Times, restoranti do të mbyllet për shërbim të rregullt në fund të vitit 2024.
Noma do të bëhet një laborator ushqimor me kohë të plotë, duke zhvilluar pjata dhe produkte të reja për funksionimin e saj të tregtisë elektronike, Noma Projects, dhe dhomat e ngrënies do të jenë të hapura vetëm për pop-up-et periodike. Roli i tij do të bëhet diçka më afër shefit krijues sesa shefit të kuzhinës.
Kjo lëvizje ka të ngjarë të dërgojë valë tronditëse në botën e kuzhinës. Për ta thënë në terma futbollistikë: Imagjinoni që Manchester United vendosi të mbyllë stadiumin Old Trafford për tifozët, megjithëse skuadra do të vazhdonte të luante.
Vendimi vjen pasi Noma dhe shumë restorante të tjera elitare po përballen me shqyrtimin e trajtimit të punëtorëve, shumë prej tyre të paguar keq ose aspak, të cilët prodhojnë dhe shërbejnë këto pjata të shkëlqyera. Stili i ngrënies së mirë që Noma ndihmoi në krijimin dhe promovimin në mbarë globin – jashtëzakonisht inovativ, intensiv i punës dhe shumë i shtrenjtë – mund të jetë duke kaluar një krizë qëndrueshmërie.
Rexhepi, i cili prej kohësh e ka pranuar se për të prodhuar kuzhinën e restorantit kërkohen orë rraskapitëse, tha se llogaritja e kompensimit të drejtë të afro 100 punonjësve, duke ruajtur standarde të larta, me çmime që do të përballojë tregu, nuk është e zbatueshme.
Burimi: Noma, often called the world’s best restaurant, will close at the end of 2024, the Copenhagen chef René Redzepi told The New York Times. He said fine dining at the highest level has hit a breaking point. https://nyti.ms/3GNz4PK