Inspektorët e taksave vendosën disa gjoba të majme ndaj mediave kritike ndaj qeverisë së kryeministrit Edi Rama për mosdhënie mjaftueshëm të informacionit mbi detyrimet e taksave, duke nxitur pretendimet se ata ishin në shënjestër për arsye politike.
Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve të Shqipërisë ka vendosur disa gjoba të majme për disa stacione televizive, shumica e të cilave janë kritike ndaj qeverisë së kryeministrit Edi Rama, thanë të martën kompanitë mediatike.
Ora News, një stacion televiziv me qendër në Tiranë, u gjobit me rreth 50 milionë lekë (437 mijë euro), ndërsa Focus News, kompania që zotëron kanalin News 24 u gjobit me rreth 20 milionë lekë (173 mijë euro).
Agjencia qeveritare e Medias dhe Informacionit nuk pranoi t’i përgjigjet kërkesës së BIRN për komente të hollësishme rreth arsyeve të gjobave, por ofroi një përgjigje të përgjithshme.
“Qeveria e Shqipërisë tregon respekt maksimal për median dhe gazetarët dhe detyrën e tyre”, tha agjencia.
“Ne theksojmë se misioni i qeverisë është të zbatojë me rigorozitet ligjin, i cili është i barabartë për të gjithë dhe ky është një parim universal”, thuhet në deklaratë.
Ai tha se pyetjet specifike të BIRN ishin “të një natyre tepër teknike” dhe sugjeroi kontaktimin me Drejtorinë e Tatimeve. Drejtoria e Tatimeve nuk iu përgjigj një kërkese me email për koment dhe zyra e saj e shtypit nuk iu përgjigj thirrjeve telefonike.
Hysenbelliu Group, grupi i kompanive që zotëron një nga stacionet televizive që u gjobitën, i tha BIRN se gjoba ishte një nga disa që synonin kompanitë e tij, duke pretenduar se qëllimi ishte të mbyllte gojën e mediave të saj.
Shtatorin e kaluar, një hotel në pronësi të grupit u hodh në erë nga qeveria, e cila pretendoi se ishte ndërtuar në mënyrë të paligjshme.
“Kjo gjobë e fundit është pjesë e një fushate shumëplanëshe ndaj këtij grupi ku inspektorët tatimorë, administrata doganore, Inspektorati Kombëtar për Mbrojtjen e Territorit dhe agjenci të tjera qeveritare kanë ndërmarrë ndaj grupit të kompanive Hysenbelliu, të cilët zotërojnë edhe kanalin News 24, Balkanweb [faqen e lajmeve] dhe Panorama [gazetën],” tha për BIRN zyra e shtypit e grupit.
“Për ne nuk ka dyshim se kjo fushatë, e cila arrin në rreth 17 milionë euro gjoba, drejtohet nga kryeministri Edi Rama në shenjë hakmarrjeje ndaj linjës editoriale të këtij grupi mediatik”, tha zyra e shtypit e grupit mediatik.
Drejtori i Ora News, Brahim Shima tha se gjoba ishte një përpjekje tjetër për të mbyllur stacionin, i cili është nën administrimin shtetëror që nga viti 2020, që përfshin periudhën gjatë së cilës inspektorët tatimorë besojnë se ai ka nuk deklaroi të plota detyrimet tatimore.
“Kjo gjobë thjesht synon mbylljen e kanalit, duke mbyllur kështu hapësirën për kryerjen e detyrave gazetareske në mënyrë të pavarur”, tha Shima.
Në raportin e inspektimit të Focus News, i parë nga BIRN, thuhej se inspektorët tatimorë konstatuan se paga të paligjshme paguhen “nën normën mesatare të tregut” për profesionin specifik dhe për këtë arsye rillogaritën detyrimet tatimore të kompanisë duke supozuar se stafi ishte i punësuar me pagë që konsiderohet mesatare.
Në bazë të këtij arsyetimi, inspektorët dolën në përfundimin se kompania duhej të kishte paguar rreth 7.3 milionë lekë (mbi 63 mijë euro) më shumë për kontributet e sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore.
Inspektorët llogaritën gjithashtu se kompania kishte paguar më pak tatimin mbi të ardhurat personale në masën rreth 3.5 milionë lekë (rreth 30 mijë euro).
Informaliteti tatimor perceptohet si i përhapur në Shqipëri me kompanitë që mbajnë libra kontabël të veçantë, njëri për qëllime tatimore dhe tjetri për qëllime menaxheriale me qëllim për të mos deklaruar fitimet, pagat dhe detyrimet tatimore. Në raste të tilla, besohet se kompanitë paguajnë rrogat pjesërisht përmes transfertave bankare dhe pjesërisht me para në dorë për të kryer evazion.
Në Dhjetor 2021, një dosje që përmban të dhëna për pagat për rreth 630,00 shqiptarë, e gjithë fuqia punëtore në vend, u zbulua në internet – hera e parë në të cilën të dhëna të tilla bëheshin publike dhe mund të analizoheshin në mënyrë të pavarur.
U vu re se shumë kompani raportuan paga jashtëzakonisht të ulëta për punë profesionale, si avokatë, të punësuar për një pagë të deklaruar prej rreth 30,000 lekë (260 euro) në muaj, paga minimale e vendit.
Qeveria njoftoi se do të nisë trajtimin e problemit dhe mbi këtë nismë Drejtoria e Tatimeve vendosi të dërgojë inspektorë në kompanitë mediatike.
Megjithatë, në raportin e Focus Media Group thuhet se nuk ka gjetur asnjë gjurmë të kompanisë që punëson punëdhënës të paregjistruar dhe asnjë gjurmë të kontabilitetit të dyfishtë. Por ai doli në përfundimin se disa nga punonjësit kishin paga “nën mesataren e tregut për profesionin specifik”. BalkanInsight