Për të pasur një dinamikë të shëndetshme familjare është e nevojshme të kujdeseni për çdo lidhje si dikush që kujdeset për një vepër arti. Sepse çdo anëtar është unik dhe i çmuar; të gjithë e meritojnë atë njohje dhe atë trajtim që e bën më të lehtë të ndihen të lirë, por me rrënjë të përbashkëta. Ndërsa ka gjithmonë sfida në këtë kontekst, lajmi i mirë është se ka strategji për të ndihmuar.
Të dish të komunikosh, të respektosh personalitetin e të tjerëve dhe të ndash kohë cilësore janë shtylla të padiskutueshme për mirëqenien e familjes. Konfliktet dhe mosmarrëveshjet janë gjithashtu faktorë që do të jenë të pranishëm në një moment, dhe si të tilla, duhet të dini se si t’i trajtoni ato. Ja cilat mjete janë të dobishme në këto raste.
Strategji për një dinamikë të shëndetshme familjare
Teoria e përgjithshme e sistemeve, e propozuar nga biologu dhe filozofi Karl Ludwig, kontribuon në kuptimin e dinamikës së familjes. Kjo qasje tregon se sjellja jofunksionale e një personi të vetëm mund të ndikojë në pjesën tjetër të komponentëve të sistemit; po kështu, ai thotë se këto mikrosisteme udhëhiqen nga rregullat e tyre të veçanta të brendshme dhe se këto nuk janë gjithmonë të shëndetshme.
Çështja është se, shumë herë, njerëzit tërhiqen nga sjellje që, thuajse pa e kuptuar, thyejnë harmoninë dhe cilësinë e lidhjeve me mjedisin e tyre. Një dinamikë e shëndetshme familjare e qëndrueshme me kalimin e kohës kërkon vënien në praktikë të aftësive shumë specifike.
1. Shëroni problemet psikologjike
Shumë burra dhe gra ndërtojnë familje pa trajtuar më parë plagët apo traumat e tyre emocionale. Kjo bëhet një thikë me dy presa. Sepse shumë nga këto çështje ndikojnë në marrëdhëniet dhe mënyrën se si ata komunikojnë dhe trajtojnë njerëzit që duan më shumë. Prandaj, për të përmirësuar cilësinë e njësisë familjare, këshillohet të fillojmë nga vetja. Ju duhet të kujdeseni për gjithçka që mbani në “bagazhet” tuaja personale.
2. Komunikim i mirë
Virgina Satir hodhi themelet e terapisë familjare. Një shtyllë kryesore për të arritur një dinamikë të shëndetshme është ajo që ajo e quajti “të kesh komunikim efektiv”. Kjo do të thotë, anëtarët e këtyre njësive sociale kontribuojnë në grup kur janë të aftë për të biseduar, dëgjuar dhe përcjellë një mesazh. Dokumentet kërkimore, të tilla si ato të prodhuara në Universitetin e Sargodha, Pakistan, nxjerrin në pah sesi komunikimi i mirë promovon kënaqësinë dhe zhvillimin e adoleshentëve. Prandaj, për të përmirësuar këtë aftësi, duhet të merren parasysh sa vijon:
Aplikoni vendosmërinë.
Komunikim me respekt.
Të dish të dëgjosh në grupin e familjes.
Tregoni një interes të vërtetë për atë që personi tjetër po thotë.
Anëtarët e familjes kanë personalitete dhe karakteristika unike që duhen respektuar.
3. Respekti dhe toleranca
Për të pasur një dinamikë të shëndetshme familjare, duhet shmangur autoritarizmi. Është e përshtatshme të kuptohet se çdo anëtar i asaj njësie është unik, me personalitetin dhe nevojat e veta. Tolerimi i mendimeve të të tjerëve, respektimi i shijeve dhe qëllimeve të të tjerëve krijon një mjedis në të cilin njeriu e lejon veten të jetë i patrembur.
4. Ndani kohë cilësore
Një familje nuk është vetëm një grup njerëzish që jetojnë nën të njëjtën njësi familjare. Është një sistem në të cilin ndahen dinamikat që forcojnë lidhjen, e pasurojnë atë dhe favorizojnë lumturinë e asaj bërthame të vogël shoqërore. Të shpenzosh kohë është të kushtosh vëmendje, është të jesh i pranishëm për ata që do dhe të krijosh ato kujtime që vazhdojnë në kujtesën emocionale. Mjekët Alice J. Davey dhe Beatrice Paolucci theksuan në revistën Këshilli Kombëtar për Marrëdhëniet Familjare rëndësinë e ndarjes së kohës dhe ndërveprimeve kuptimplotë midis familjarëve.
5. Vlerësim emocional, për një dinamikë të shëndetshme familjare
Marsha Linehan, krijuesja e terapisë së sjelljes dialektike (DBT), e quan vlerësimin emocional “aspirina më e mirë”. Ai përfshin t’i tregoni personit tjetër se ju e kuptoni dhe merrni parasysh atë që ai ndjen. Pak dimensione janë kaq të rëndësishme nëse doni të ndërtoni një dinamikë të shëndetshme familjare. Në jetën e përditshme do të shfaqen shumë nevoja dhe ndjenja. Është thelbësore të dini se familja juaj është në gjendje të kuptojë dhe respektojë atë që ndjeni pa e gjykuar ose zhvlerësuar atë.
6. Empatia
Janë apo ishin prindërit tuaj figura empatike? A është partneri juaj? A e ndjeni këtë konkurrencë tek fëmijët apo vëllezërit e motrat? Empatia me realitetet e të tjerëve ju bën një figurë të aftë nga pikëpamja sociale dhe gjithashtu njerëzore. Të jesh në gjendje të ndjesh në vetvete atë që ndjejnë të tjerët promovon sjelljen prosociale, mirëkuptimin dhe mbështetjen.
7. Aftësia për të zgjidhur problemet dhe konfliktet, për një dinamikë të shëndetshme familjare
Ata që mendojnë se në familjet më të lumtura nuk ka konflikte dhe mosmarrëveshje e kanë gabim. Sepse në çdo kontekst social ka mospërputhje, zemërim dhe probleme që përfundojnë duke prekur të gjithë. Prandaj, është e nevojshme që anëtarët e një sistemi familjar të fuqizohen në zgjidhjen e problemeve. Çelësat për të punuar në këto raste janë renditur më poshtë:
Përmirësoni komunikimin.
Mësoni të identifikoni vështirësitë.
Merruni me problemet pa fajësuar askënd.
Njihni pikat tuaja të forta dhe të dobëta.
Jepni zgjidhjet e mundshme në grup.
Mësoni të vlerësoni avantazhet dhe disavantazhet e këtyre propozimeve.
Jini në gjendje të aplikoni ndryshime për të promovuar mirëqenien e familjes.
8. Të dish të mbështesësh
Mbështetja është lidhja psikologjike që forcon një familje, e mban atë të shëndetshme dhe e pasuron. Të gjithë kalojnë kohë të vështira dhe duke e ditur se njerëzit e tyre janë aty për t’i mbështetur pa i gjykuar, i ngushëllon. Mos harroni se mbështetja nuk ka të bëjë gjithmonë me të qenit shpëtimtar ose të zgjidhësh problemet për të tjerët. Mbështetja është të dish të jesh aty, duke dhënë atë që të tjerët kanë nevojë dhe jo atë që mendon se u mungon.
9. Rregulla të brendshme të dakordësuara, për një dinamikë të shëndetshme familjare
Të kesh një dinamikë të shëndetshme familjare përfshin përcaktimin e një sërë normash, udhëzimesh dhe rregullash të brendshme. Këto mund të variojnë nga gjërat themelore si koha për të ngrënë apo edhe sqarimi i asaj që lejohet dhe çfarë nuk lejohet. Kufijtë janë një referencë për sjelljen e çdo individi, pasi ato ofrojnë informacione të favorshme për krijimin e bashkëjetesës së mirë.
Mundësia për të krijuar një dinamikë të shëndetshme familjare
Shumë njerëz rriten në një mjedis shtëpiak jo të shëndetshëm. Por jeta ju jep mundësinë për të krijuar thelbin tuaj, është ajo që ju zgjidhni. Përpiquni të bëni më të mirën në këto raste, duke kontrolluar fillimisht veten, duke shëruar plagët dhe duke qenë nga ana tjetër shembulli më i mirë për të vegjlit. Lumturia familjare ndërtohet me vetëdije çdo ditë, duke vlerësuar gjërat më të thjeshta dhe duke u kujdesur për më të rëndësishmet: bashkëjetesën dhe respektin për të tjerët.