Shqipëria dhe dy vende të Afrikës Perëndimore janë propozuar për t’u hequr nga lista e vendeve të sigurta të origjinës nga OJF-ja më e madhe për mbrojtjen e të drejtave të refugjatëve në Francë.
Forumi i refugjatëve – Cosi, një shoqatë jofitimprurëse që punon për pritjen e refugjatëve, mbrojtjen e së drejtës së azilit dhe promovimin e shtetit të së drejtës, i ka kërkuar Këshillit të Shtetit, një organ që vepron si gjykatë supreme për drejtësi administrative, largimin e tre vendeve nga lista e vendeve të sigurta të origjinës.
Shqipëria, Bénini dhe Senagali, këto dy të fundit vende frëngjishtfolëse në Afrikën Perëndimore, sipas Forumit të Refugjatëve kanë një realitet që nuk përputhet me atë që parashikon ligji francez për azilin.
Me anë të një ankese, Forumi i Refugjatëve kërkon ndryshimin e vendimit të 6 nëntorit të vitit të kaluar, duke hequr tre vendet e mësipërme.
Ndër arsyet që sipas Forumit të Refugjatëve përbëjnë shkak për të mos e konsideruar Shqipërinë vend të sigurt origjine janë: trafikimi i qenieve njerëzore dhe mungesa e pavarësisë së gjyqësorit, që sjell si pasojë pamundësinë për të luftuar përndjekjen e qytetarëve brenda vendit.
“Në Shqipëri, disa raporte nga Kombet e Bashkuara dhe organizata joqeveritare flasin për një situatë shqetësuese në lidhje me trafikimin e qenieve njerëzore, dhe kanë vërejtur një mungesë të pavarësisë së gjyqësorit, e cila po lufton në mënyrë efektive për të mbrojtur viktimat e përndjekjes. Në 2018 (të dhënat e fundit në dispozicion), autoritetet franceze të azilit morën 1,080 vendime për dhënien e mbrojtjes së azilit për shqiptarët, bazuar në veçanti në dhunën në familje, orientimin seksual dhe trafikimin e qenieve njerëzore. Shqipëria është kështu në vendin e nëntë për sa i përket numrit të urdhrave për mbrojtje: Prandaj, si mund të konsiderohet në mënyrë të arsyeshme që “nuk ka pasur kurrë përndjekje”, siç kërkohet nga përkufizimi i “vendeve të sigurta të origjinës”? Duhet gjithashtu të theksohet se Franca shprehu në tetor 2019 kundërshtimin e saj për pranimin e vendit në Bashkimin Evropian”, thuhet në kërkesën e Forumit të Refugjatëve.
Njoftimi i plotë i Forumit të Refugjatëve
Vendet e sigurta të origjinës: Forumi i Refugjatëve-Cosi ndërmerr veprime përpara Këshillit të Shtetit
Gjatë Bordit të Drejtorëve të Zyrës Franceze për Mbrojtjen e Refugjatëve dhe Personave pa Shtet (OFPRA) të 5 nëntorit 2019, situata e 16 vendeve në listën e “vendeve të sigurta të origjinës”, siç përcaktohet më 9 tetor 2015, u rishikua. Në një njoftim për shtyp të datës 6 nëntor 2019, kryetari i bordit të drejtorëve të OFPRA tha se ishte vendosur “të mos bënte ndonjë ndryshim në [këtë] listë”.
Refugjatët në Forum-Cosi kundërshtojnë ligjshmërinë e këtij vendimi, duke marrë parasysh që situata e disa vendeve në listë nuk përputhet me përkufizimin e nenit L.722-1 të Kodit të hyrjes dhe qëndrimit të të huajve dhe ligjit për azilin (CESEDA) *.
Kushtet e vendosjes së një vendi në listën e “vendeve të sigurta të origjinës” janë rritur gjithashtu me ligjin e 10 shtatorit 2018. Në të vërtetë, kjo i jep fund natyrës automatike pezulluese të apelit, para Gjykatës Kombëtare të së Drejtës së Azilit (CNDA), kundër një refuzimi nga Zyra Franceze për Mbrojtjen e Refugjatëve dhe Personave pa Shtetësi (OFPRA) të një kërkese të bërë nga një shtetas i një prej këtyre shteteve. Pasojat në aspektin e procedurës së azilit dhe kushteve të pritjes kërkojnë një ekzaminim më ekzigjent të kësaj liste.
Në funksion të kësaj situate, Refugjatët e Forumit-Refugjatët i dërguan një kërkesë Këshillit të Shtetit në fillim të janarit për të kërkuar largimin e tre vendeve nga lista: Shqipëria, Benini dhe Senegal.
Në Shqipëri, disa raporte nga Kombet e Bashkuara dhe organizata joqeveritare flasin për një situatë shqetësuese në lidhje me trafikimin e qenieve njerëzore, dhe kanë vërejtur një mungesë të pavarësisë së gjyqësorit, e cila po lufton në mënyrë efektive për të mbrojtur viktimat e përndjekjes. Në 2018 (të dhënat e fundit në dispozicion), autoritetet franceze të azilit morën 1,080 vendime për dhënien e mbrojtjes së azilit për shqiptarët, bazuar në veçanti në dhunën në familje, orientimin seksual dhe trafikimin e qenieve njerëzore. Shqipëria është kështu në vendin e nëntë për sa i përket numrit të urdhrave për mbrojtje: Prandaj, si mund të konsiderohet në mënyrë të arsyeshme që “nuk ka pasur kurrë përndjekje”, siç përcaktohet në përkufizimin e “vendeve të sigurta të origjinës”? Duhet gjithashtu të theksohet se Franca shprehu në tetor 2019 kundërshtimin e saj për pranimin e vendit në Bashkimin Evropian.
Në Benin, janë vërejtur shumë shkelje të të drejtave themelore që nga zgjedhja e Presidentit Patrice Talon në Prill 2016. Disa kundërshtarë politikë persekutohen atje, liria e shtypit vihet në pikëpyetje, kërcënohet pluralizmi politik, kërcënohet, abuzimet dhe Vihen re arrestime arbitrare dhe demonstrimet atje janë të shtypura rëndë. Kombet e Bashkuara nxorën në pah në qershor 2019 mangësitë e sistemit penal Beninez në drejtim të mbrojtjes nga torturat. Situata e përkeqësuar në vend ka bërë që autoritetet e azilit të japin mbrojtje për më shumë se një në pesë azilkërkues Beninezisht në 2018.
Azilkërkuesit në Senegal përfitojnë gjithashtu nga një normë e lartë marrëveshje (20% në 2018), e cila është kryesisht rezultat i një persekutimi të vazhdueshëm të homoseksualëve. Kodi Penal Senegali parashikon dënime me burgim nga 1 deri në 5 vjet për marrëdhënie të të njëjtit seks. Njerëzit LGBTI atje janë subjekt i dhunës dhe diskriminimit, të cilat nuk sanksionohen nga autoritetet. Autoritetet franceze të azilit mbrojnë rregullisht Senegalenët kur vërehen përndjekjet për shkak të “anëtarësimit në një grup të caktuar shoqëror”, një arsye e përfshirë në Konventën e Gjenevës të vitit 1951 në lidhje me statusin e refugjatit.
Në pritje të vendimit të Këshillit të Shtetit me kërkesën e tij, Forumi i refugjatëve-Cosi u kërkon autoriteteve të azilit të sigurohen që të gjitha kërkesat për mbrojtje të ekzaminohen me kujdes, përfshirë edhe kur vijnë nga aplikantët nga “Vend i sigurt i origjinës”, me vigjilencë të shtuar për njerëzit në nevojë. Të dy OFPRA dhe CNDA mund të përdorin – dhe për këtë arsye mund të bëjnë shumë më tepër sesa ata sot – fuqinë që u jepet atyre me ligj për të riklasifikuar disa nga këto kërkesa në procedurë normale.