Gjuha shqipe është një dhe e pandashme për një sërë arsyesh që kanë lidhje me historinë, kulturën dhe identitetin kombëtar të shqiptarëve. Duke u mbështetur në këto argumente, mund të kuptohet se çdo përpjekje për të krijuar një gjuhë eksperimentale “kosovare” është jo vetëm e panevojshme, jo historike dhe qesharake, por edhe me prapavijë ideologjike e politike, e cila bie ndesh me realitetin historik, kulturor dhe gjuhësor të shqiptarëve.
1. Historia e gjuhës shqipe dhe roli i kongresit të Manastirit dhe Kongresit të Drejtëshkrimit
Gjuha shqipe ka kaluar nëpër shekuj si gjuhë e një populli të bashkuar, pavarësisht ndarjeve politike dhe gjeografike. Kongresi i Manastirit më 1908 ishte një moment historik për unifikimin e alfabetit dhe standardizimin e shqipes. Që nga ajo kohë, shqiptarët kanë një gjuhë të njësuar në të gjithë territoret ku jetojnë, pavarësisht dialekteve lokale. Ky akt bashkimi tregoi qartë se shqipja nuk do të ndahej në dialekte të ndryshme, por do të ishte një gjuhë e përbashkët kombëtare. Gjuha e njësuar shqipe u themelua në Kongresin e Drejtshkrimit në Tiranë, më 20-25 nëntor 1972.
2. Gjuha si simbol i identitetit kombëtar
Gjuha është një nga shtyllat kryesore të identitetit kombëtar shqiptar. Për shqiptarët, pavarësisht nëse jetojnë në Shqipëri, Kosovë, Maqedoninë e Veriut, Mal të Zi apo diasporë, gjuha shqipe është simbol i unitetit. Një gjuhë “kosovare” do të nënkuptonte një ndarje të rreme kulturore mes shqiptarëve, duke përçarë identitetin kombëtar dhe duke krijuar dallime artificiale mes shqiptarëve të rajoneve të ndryshme. Shqiptarët e Kosovës dhe të gjitha trevave e ndiejnë veten pjesë të së njëjtës kulturë gjuhësore dhe historike.
3. Dialekte të një jjuhe dhe jo gjuhë të ndara
Shqipja ka dy dialekte kryesore: gegërishten dhe toskërishten, që janë dialekte të së njëjtës gjuhë. Kosova përdor kryesisht gegërishten, por kjo nuk e bën atë një gjuhë më vete. Këto dialekte janë variacione natyrore brenda shqipes dhe pasuri kulturore që i japin gjuhës tonë një diversitet të shëndetshëm. Ndarja e gjuhës shqipe në gjuhë të reja, si gjuha “kosovare,” është një përpjekje për të krijuar distanca të paarsyeshme që nuk ekzistojnë në thelb.
4. Eksperimenti i dështuar me gjuhën “Kosovare” dhe motivimet politike
Përpjekjet për të krijuar një gjuhë “kosovare” janë ideologjike dhe kanë lindur kryesisht nga motive politike për të krijuar një dallim identitar mes Kosovës dhe Shqipërisë. Ky eksperiment nuk ka gjetur mbështetje te shqiptarët e Kosovës, të cilët e ndiejnë shqipen si gjuhë të tyre amtare. Këto përpjekje dështojnë të marrin parasysh identitetin e përbashkët shqiptar dhe përforcojnë ndarje të cilat nuk kanë baza të forta as gjuhësore, as historike e as kulturore.
5. Roli i gjuhës shqipe në kulturën dhe letërsinë kombëtare
Letërsia, kultura dhe arti shqiptar kanë konsoliduar ndër shekuj një gjuhë unike, e cila ka shërbyer si bazë për identitetin kombëtar. Shkrimtarë dhe poetë të shquar nga të gjitha trevat shqiptare kanë krijuar vepra të cilat janë pjesë e një trashëgimie të përbashkët kulturore. Ndërkaq, ndarja e gjuhës do të minonte këtë trashëgimi të përbashkët dhe do të ndante edhe letërsinë e artin shqiptar në kategori të paqena.
Si përfundim, çdo përpjekje e mediave, analistëve, “intelektualëve” dhe OJQ-ve, për të krijuar një gjuhë “kosovare” nuk ka mbështetje kulturore, historike dhe as gjuhësore. Shqipja është një dhe e pandashme, dhe është e qartë se ajo është gjuha e përbashkët e të gjithë shqiptarëve, duke forcuar kështu identitetin dhe bashkimin kombëtar.