Që para se misioni Apollo të zbriste në sipërfaqen e saj, Hëna mendohej si shkretëtirë në sipërfaqe, për shkak të temperaturave ekstreme dhe ashpërsisë së mjedisit hapësinor. Që nga ajo kohë, shumë studime kanë zbuluar ujë në sipërfaqen e Hënës, akull në krateret polare në hije, në shkëmbinjtë vullkanikë dhe depozita të papritura të hekurit të ndryshkur në tokën hënore. Pavarësisht nga këto gjetje, ende nuk ka një konfirmim të vërtetë për shtrirjen ose origjinën e ujërave sipërfaqësore hënore.

Teoria mbizotëruese është se jonet e hidrogjenit të ngarkuar pozitivisht, të shtyrë nga era diellore, bombardojnë sipërfaqen hënore dhe në mënyrë spontane krijojnë ujë (si hidroksil (OH-) dhe molekular (H2O)). Sidoqoftë, një studim i ri i botuar në “Astrophysical Journal Letters” propozon që era diellore mund të mos jetë burimi i vetëm i joneve që formojnë ujë. Studiuesit tregojnë se grimcat që arrijnë nga Toka mund të “mbjellin” ujë në Hënë, që do të thotë se edhe planetët e tjerë mund të kontribuojnë me ujë në satelitët e tyre.

Uji është shumë më i përhapur në hapësirë ​​nga sa menduan astronomët, nga sipërfaqja e Marsit në hënat e Jupiterit dhe unazat e Saturnit, kometat, asteroidet dhe Plutoni; madje është zbuluar në re shumë përtej sistemit tonë diellor. Më parë mendohej se uji ishte krijuar në këto objekte gjatë formimit të sistemit diellor, por provat që uji në hapësirë ​​është shumë më dinamik sa vijnë e shtohen. Megjithëse era diellore është një burim i mundshëm për ujë në sipërfaqen e Hënës, modelet kompjuterike parashikojnë që rreth gjysma e tij mund të avullojë dhe të zhduket në rajone të larta, gjatë afërsisht tre ditëve të hënës së plotë, kur kalon brenda magnetosferës së Tokës.

Çuditërisht, analiza e fundit e hartave sipërfaqësore të hidroksilit / ujit të sipërfaqes, e kryer me të dhënat që ka siguruar Sateliti Chandrayaan-1 Moon Mineralogy Mapper (M3) tregoi se uji në sipërfaqen e Hënës nuk zhduket gjatë kësaj periudhe të mbrojtjes së magnetosferës. Fusha magnetike e Tokës mendohej se bllokonte erën diellore për të arritur në Hënë, në mënyrë të tillë që uji të mos mund të rigjenerohej më shpejt sesa humbte, por studiuesit zbuluan se ndodh e kundërta.

Duke krahasuar hartat e sipërfaqes së ujit para, gjatë dhe pas tranzitit të magnetosferës, studiuesit argumentojnë se uji hënor mund të plotësohet nga rrymat e joneve magnetosferike, dukuri që njihet si “era e Tokës”.

Vëzhgimet me satelitë gjatë fazës që njihet si hëna e plotë kanë konstatuar përqendrim të lartë të izotopeve të oksigjenit që dalin nga shtresa e ozonit që rrethon Tokën dhe ngjiten në terrenin hënor, së bashkur me jonet e hidrogjenit nga atmosfera e planetit tonë, pikërisht nga ekzosfera.

Këto rryma të bashkuara të grimcave të magnetosferës janë krejtësisht të ndryshme nga ato të erës diellore. Kështu, zbulimi i fundit i ujit sipërfaqësor në këtë studim sugjeron që vetë magnetosfera krijon një “urë uji” që mund të furnizojë Hënën.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *