Bali Bajram Nokshiqi – Mekuli (1860-1944) ishte një patriot dhe martir shqiptar i cili vdiq duke luftuar forcat malazeze në kufirin shqiptaro-malazez. Ai gjithashtu luftoi në Betejën e Nokshiqit(1879-1880) dhe gjatë pavarësisë shqiptare të vitit 1912 në zonat e Plavës dhe Gucisës.
Ai vdiq gjatë Luftës së Dytë Botërore me flamurin shqiptar në dorë. Djali i tij vazhdoi të luftonte dhe u vra në vitin 1947 nga forcat jugosllave. Bali Bajram Nokshiqi është sot një figurë e nderuar mes shqiptarëve të veriut.
Bali Bajram Nokshiqi Mekuli ka lindur në vitin 1860 në kullën e Bajram Hysi, një martir. Ai ishte fëmija i katërt i një familje patriotike që jetonte në Guci dhe rreth maleve të Gjakovës. Babai i tij ishte një luftëtar nën Ali Pashën e Gucisës dhe Jakup Ferrit. Në betejën e vitit 1879, gjatë periudhës 6 janar deri në 1880, ai luftoi me forcat pushtuese malazeze të udhëhequra nga Marko Miljanov, i betohem anti-shqiptar në betejën e njohur si “Beteja e Nokshiqit”. Gjatë kësaj beteje, babai i Bajramisit shkatërroi urën mbi përmbytjen e Nokshiqit, duke vrarë disa qindra ushtarë malazezë, ndërsa ata ranë në ujë
Shpërndaje dhe Pëlqeje MekuliPress
Bajram Hysi, 65 vjeç në atë kohë, u kap nga malazezët në xhaminë e Nokshiqit. Para fshatarëve, ai u lidh dhe kërcënoi të ndryshonte besimin e tij në malazez-ortodoks, për të cilin ai bërtiti: “Unë jam shqiptar! Besimi i shqiptarit eshte Shqiperia! “. Malazezët, shumë të zemëruar, vendosën të digjnin një kryq në ballin e tij. Ai u torturua derisa vdiq. Veprat heroike të babait të Bajramisit u kujtuan dhe sot përmendet në folklorin shqiptar. Motra e Bali Bajramit u bë një nga atdhetarët femra që shpëtuan 100 civilë. Malazezët e kapën dhe e burgosën në kullën e prindërve të saj dhe e vunë në zjarr. Haxhi Zeka e shpalli zyrtarisht atë si “Heroina Shqiptare e Nokshiqit”.
Në betejën e Nokshiqit, ku u bashkuan shqiptarët e rinj dhe të vjetër, si Puro Mekuli, 95 vjeçari, Bali Bajrami u bashkua me 20 vjeç. Pas betejës, pati raporte që pretendonin se sasia e ushtarëve malazezë që kishin vdekur ishte e pamundur për t’u numëruar, sepse të gjitha fushat ishin të mbushura me kufoma.
Në vitin 1912, Bali Bajrami, me tre vëllezërit e tij, u persekutua nga përpjekjet e masakrat serbo-malazez në fshatrat e Nokshiqit.
Gjatë kësaj periudhe, malazezët, nën komandën e tyre të fisit Vasoviq, hakuan humbjen e tyre të mëparshme duke masakruar shumë civilë shqiptarë. Ata dogjën kullën e Bali Bajramit, e cila gjatë 1880-1944 ishte djegur 6 herë. Bali Bajrami Nokshiqi- Mekuli, së bashku me vëllezërit e tij, u drejtuan për në Prizren ku ata zyrtarisht deklaronin pavarësinë e Shqipërisë, por ata u njoftuan se do të mbaheshin në Vlorë /MekuliPress.com/
Shpërndaje dhe Pëlqeje MekuliPress