Zëvendëskryeministri i Kosovës, Besnik Bislimi, akuzoi Serbinë për hap të njëanshëm dhe shkelje “flagrante të funksionalitetit” të institucioneve të Kosovës, përmes tentimit të dërgimit të një shume të dinarëve serbë në Kosovë.
Që nga 1 shkurti, në Kosovë ka hyrë në fuqi një rregullore e Bankës Qendrore të Kosovës. Kjo rregullore parasheh që euro të jetë valuta e vetme për pagesa në Kosovë, duke ndaluar përdorimin e dinarit serb.
Bislimi tha se Beogradi, me veprimin e 7 shkurtit, synoi “krijimin artificial të tensioneve”, duke shtuar se duhet të dënohet nga të gjithë që kundërshtojnë hapat e njëanshëm.
Më herët gjatë ditës, Banka Popullore e Serbisë tha se nuk u lejua dërgimi i dinarëve në Kosovë, por nga Dogana e Kosovës argumentuan se ia kanë sqaruar palës serbe se qarkullimi i mjeteve nuk lejohet pa autorizimin e Bankës Qendrore të Kosovës.
Bislimi tha se Banka Popullore e Serbisë, dërgoi një kamion mbushur me dinarë serbë në vlerë prej afër 1 milion eurosh drejt kufirit të Kosovës. Por, sipas zëvendëskryeministrit kosovar, individët që po e përcillnin këtë mjet transportues, “u prezantuan me kredenciale të një kompanie inekzistente me pretendimin që paratë duan t’i dërgojnë te një entitet po ashtu inekzsitent në Kosovë dhe për interes të përfituesve, emrat e të cilëve as i dinë, e as nuk i kanë”.
Banka Popullore e Serbisë tha se paratë ishin të destinuara për kasafortën që ajo ka në Leposaviq, një prej katër komunave në veri të Kosovës, ku serbët janë shumicë.
Ky institucion argumentoi se transporti u bë në bazë të një praktike të kahmotshme.
“Në bazë të një praktike të kamotshme, automjeti i Bankës Popullore të Serbisë me mjete në dinarë, sot është dërguar në pikëkalimin në Jarinjë, ku paratë për transport të mëtejmë do të merreshin nga vetura e kompanisë ‘Henderson’, e cila ka licencë nga autoritetet e Prishtinës për transportin e parave. Por, ajo është kthyer pa asnjë shpjegim”, tha Banka Popullore e Serbisë përmes një njoftimi më 7 shkurt.
Sipas zëvendëskryeministrit Bislimi, në rregulloren e re të Bankës Qendrore të Kosovës – që hyri në fuqi më 1 shkurt – sqarohet se vetëm institucionet financiare bankare dhe jo-bankare të licencuara nga BQK-ja dhe autorizimin e veçantë nga ky institucion, mund të bëjnë importin e mjeteve financiare në Kosovë.
“Republika e Kosovës qëndron plot vullnet që të punojë dhe ndihmojë në gjetjen e mekanizmit që siguron që mjetet e tilla të dërgohen në mënyrë ligjore te përfituesit fundorë, dhe atë në afat sa më të shpejtë të mundur”, shkroi Bislimi në llogarinë e tij në Facebook.
Në rregulloren për operacione me para të gatshme, të miratuar nga BQK-ja, thuhet se institucionet e licencuara për operim në Kosovë mund të kryejnë importin dhe eksportin e valutave. Dogana dhe Policia e Kosovës janë autoritetet përgjegjëse që sigurohen që importi apo eksporti ndërkufitar i euros apo valutave të tjera nga dhe për në Kosovë mund të lejohet vetëm “përmes paraqitjes së dëshmisë së licencës dhe autorizimit të lëshuar nga BQK-ja”.
Kosova ka thënë se zbatimi i rregullores të BQK-së për operacione me para të gatshme do të bëhet përmes një periudhe të tranzicionit gjatë muajit shkurt.
Serbia ua paguan serbëve të Kosovës – përmes një sistemi paralel – pagat, pensionet, ndihmat sociale, dhe përfitimet tjera.
Sipas të dhënave të prezantuara nga presidenti serb, Aleksandar Vuçiq, në Kosovë shteti i tij ka të punësuar 31.831 persona, 29.115 pensionistë – prej të cilëve 4.700 i marrin pensionet në dorë – si dhe 31.586 shfrytëzues të ndihmës sociale.
Komuniteti ndërkombëtar i ka bërë thirrje Kosovës që të shtyjë zbatimin e rregullores, pasi kanë argumentuar se ajo hyri në fuqi pa konsultime paraprake. Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian kanë shprehur drojën se rregullorja mund të ketë ndikim negativ në popullatën serbe që jeton në Kosovë.
Ambasadori amerikan në Prishtinë, Jeffrey Hovenier, ka paralajmëruar Kosovën se mund të ketë pasoja në “cilësinë e partnertietit” me SHBA-në, nëse nuk dëgjon kërkesën e saj që të shtyjë zbatimin e rregullores së BQK-së.
Ai ka thënë se është i shqetësuar me mënyrën e zbatimit të këtij vendimi, që sipas diplomatit amerikan, “nuk iu përgjigjet apo nuk merr parasysh ndikimin që do të ketë në komunitetin e cenueshëm”. /REL