Nga Thomas Roser, FRANKFURTER RUNDSCHAU
Nëse politika dështon, nëse është e nevojshme, telat me gjemba duhet të sigurojnë paqen e brishtë. Pas trazirave në Kosovën veriore, e cila është e populluar kryesisht nga serbët, ushtarët e forcës mbrojtëse ndërkombëtare të KFOR-it patrulluan të mërkurën pas telave me gjemba përpara bashkisë së Zveçanit.
30 anëtarë të lënduar të KFOR-it dhe më shumë se 50 serbë të plagosur ishin pasojat e tentativës për të sulmuar ndërtesën e bashkisë nga banorët e zemëruar në fillim të javës: protestuesit ishin përpjekur më kot të pengonin kryetarin e ri shqiptar të komunës me shumicë serbe të futej në zyrën e tij. Nga frika e trazirave të reja, KFOR tani do të rrisë forcat e tij me 700 deri në 4 mijë ushtarë.
‘Përshkallëzim i panevojshëm’ në Kosovë: Konfliktet mund të zgjidhen vetëm politikisht
Ndërkohë, ambasadori amerikan Jeffrey Hovenier në Prishtinë ka paralajmëruar një qasje më të ashpër ndaj partnerëve që nuk janë të gatshëm të bashkëpunojnë. Kryeministri Albin Kurti injoroi kërkesën e SHBA për të mos përdorur policinë për të emëruar kryetarët e rinj, duke shkaktuar zemërim në Uashington. Zemërimi i tyre ndaj Kurtit u pasua me disa sanksione shfryrëse nga SHBA.
Sipas Hovenier, është anuluar pjesëmarrja e Kosovës në stërvitjen e NATO-s, ‘Defender Europe 2023’, e cila do të zgjasë nga prilli deri në shtator. “Stërvitja ka mbaruar për Kosovën”, tha ai duke shtuar se nuk ka ndonjë entuziazëm të madh për të punuar për njohje të reja apo për anëtarësimin e saj në organizatat kombëtare.
Konfliktet zgjidhen vetëm politikisht, tha përfaqësuesi i posaçëm i BE, sllovaku Miroslav Lajçak, ndërsa i bëri thirrje Prishtinës dhe Beogradit të kthehen në tryezën e bisedimeve si një mantra: “Dhuna e tepërt në Zveçan ishte një përshkallëzim absolutisht i panevojshëm dhe i palogjikshëm”.
Përgjegjëse për situatën janë edhe SHBA dhe BE
Në fakt, pak më shumë se dy muaj më parë, pas takimit mes kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti dhe presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuciç në liqenin e Ohrit në Maqedoni, Lajçak dhe i dërguari special i BE, Josip Borrell, njoftuan një ‘marrëveshje’ për normalizimin e marrëdhënies së tensionuar mes fqinjëve. Marrëveshja e supozuar nuk u nënshkrua. Jo vetëm që qeveritë në Beograd dhe Prishtinë nuk duken të interesuara për pajtim. Për për këtë situatë të ngatërruar janë përgjegjës edhe ushtritë e diplomatëve nga BE dhe SHBA.
‘Dialogu i fqinjësisë’ i moderuar nga BE me shpenzime të mëdha që nga viti 2011 vështirë se i ka afruar dy ish-kundërshtarët e kohës së luftës. Edhe Marrëveshja e Ohrit, e cila u projektua me mbështetjen e SHBA në mars, nuk e ka lehtësuar situtatën: për shkak të lëmshit rreth zbatimit të saj, marrëdhëniet kanë tendencë që të përkeqësohen që atëherë.
Fajin e kanë dhe Prishtina dhe Beogradi
Prishtina dhe Beogradi janë fajtorë për përshkallëzimin aktual. Ishte presidenti i Serbisë, Vuçiç, ai që inkurajoi zyrtarët serbë në veri të Kosovës që të jepnin dorëheqjen dhe më pas të bojkotonin zgjedhjet e pjesshme lokale të urdhëruara nga Prishtina. Në të kundërt, ishte kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ai që insistoi në mbajtjen e zgjedhjeve pa vlerë. Komunat me shumicë serbe në veri morën kryetarë të rinj shqiptarë, të cilët u zgjodhën me vetëm disa qindra vota.
SHBA dhe BE mund t’i shmangnin trazirat e Zveçanit nëse do të kishin bërë presion për pjesëmarrjen e Serbisë në zgjedhje ose që zgjedhjet të shtyheshin në kohë dhe më me vendosmëri. Por në vend të kësaj, ata e njohën shprehimisht legjitimitetin e zgjedhjeve të pakuptimta.