Më shumë se shtatë muaj pasi u zbulua për herë të parë koronavirusi i ri, shkencëtarët dhe ekspertët e shëndetit ende po përpiqen të kuptojnë më mirë se si përhapet dhe si të frenoni sëmundjen e frymëmarrjes COVID-19 që shkakton virusi.
Sipas një shkrimi të Al Jazeera, koronavirusi transmetohet nga një person në tjetrin përmes “transmetimit të pikave”, duke përfshirë kontaktin direkt me dikë që është infektuar, kontakt indirekt me sipërfaqe të kontaminuara, pikat e pështymës nga kollitja ose “shkarkimi” nga hunda kur teshtini, sipas Organizatës Botërore të Shëndetit.
Transmetimi nga ajri është gjithashtu i mundur, por efektet dhe rreziqet e tij kohët e fundit kanë ngjallur një debat shkencor.
Çfarë është transmetimi në ajër?
OBSH ka thënë prej kohësh se koronavirusi i ri përhapet kryesisht përmes pikave të vogla të lëshuara nga goja dhe hunda që bien nga ajri në një periudhë të shkurtër kohore. Por disa shkencëtarë dhe studiues po tregojnë gjithnjë e më shumë prova se virusi mund të transmetohet edhe nga pikat edhe më të vogla të quajtura aerosole.
Ato zakonisht gjenerohen kur njerëzit bërtasin dhe këndojnë dhe mbeten në ajër për më gjatë dhe mund të udhëtojnë më larg.
Cili është dallimi i aerosoleve nga transmetimi i pikave nga teshtitja dhe kollitja?
Pikat e frymëmarrjes nga teshtitja dhe kollitja janë më të mëdha, një diametër prej pesë deri në 10 mikrometra dhe rrezja e ekspozimit është një deri në dy metra.
Aerosolet, megjithatë, janë më pak se pesë mikrometra në diametër dhe “udhëtojnë” përtej dy metrave nga individi i infektuar.
“Koronavirusi i ri mund të mbijetojë si në pika ashtu edhe në aerosol deri në tri orë në kushte eksperimentale, megjithëse kjo varet nga temperatura dhe lagështia, drita ultravjollcë dhe madje edhe prania e llojeve të tjera të grimcave në ajër”, ka thënë për Al Jazeera, Stephanie Dancer, një mikrobiologe, konsulente mjekësore në Mbretërinë e Bashkuar.
“Aerosolet mikroskopike mund të qarkullojnë së paku gjashtë metra në ambiente të brendshme, dhe ndoshta edhe më tej nëse funksionojnë rryma dinamike të ajrit. Distanca varet nga sa i madh është aerosoli”.