Në orën 11:00, sytë e mbarë botës ishin drejtuar nga podiumi i Institutit Nobel në Oslo.
Fituesja e Çmimit Nobel për Paqe për vitin 2025 është politikania dhe aktivistja venezueliane María Corina Machado.
Ajo është kryetare e partisë opozitare Vente Venezuela, që e përkufizon veten si një parti qendër-liberale. Machado ka qenë deputete në parlamentin e Venezuelës nga viti 2011 deri më 2014 dhe themeluese e organizatës për monitorimin e zgjedhjeve, Súmate.
“Ajo e merr Çmimin Nobel për Paqe për punën e saj të palodhur në mbrojtjen e të drejtave demokratike të popullit të Venezuelës dhe për luftën për një kalim paqësor dhe të drejtë nga diktatura në demokraci,” – tha kryetari i Komitetit Nobel, Jørgen Watne Frydnes.
“Maria Corina Machado është një shembull i jashtëzakonshëm i guximit civil në Amerikën Latine bashkëkohore,” shtoi ai.
📌 Kush është María Corina Machado
- Lindur: 7 tetor 1967
- Karrierën si aktiviste e nisi si drejtuese e Fondacionit Fundación Atenea.
- Në vitin 2002, së bashku me Alejandro Plaz, themeloi organizatën Súmate, e cila mbikëqyrte zgjedhjet në Venezuelë.
- Ka qenë një kundërshtare e fortë e ish-presidentit Hugo Chávez dhe pasuesit të tij Nicolás Maduro.
- Në vitin 2010 u zgjodh deputete në Asamblenë Kombëtare si përfaqësuese e koalicionit opozitar MUD.
- Në vitin 2014 udhëhoqi protesta të mëdha kundër regjimit autoritar të Maduros dhe që atëherë ka qenë një nga figurat kryesore të opozitës.
🕊 Një vendim i marrë në kohë tensioni global
Komiteti Nobel konfirmoi se vendimi për fituesen e këtij viti është marrë të hënën e kaluar.
Kryetari i komitetit theksoi se zhurma mediatike rreth Donald Trump nuk ndikoi aspak në procesin e përzgjedhjes.
“Bota ka qenë edhe më e trazuar në të kaluarën, por që nga sa mbaj mend unë, kjo është një periudhë veçanërisht konfliktuoze. Çmimi Nobel për Paqe është sot më i rëndësishëm se kurrë,” – deklaroi Frydnes për gazetën VG.
Shoqata Nobeliana, e cila merret me studimin dhe promovimin e historisë së Çmimit Nobel për Paqe, thekson se konteksti i errët gjeopolitik është sfondi i fortë i këtij vendimi.
🏅 Kriteret për Çmimin Nobel për Paqe
- Sipas testamentit të Alfred Nobelit, çmimi duhet t’i jepet atij “që ka punuar më shumë ose më mirë për afrim të popujve, çarmatimin dhe organizimin e kongreseve të paqes”.
- Të gjitha personat e gjallë, organizatat apo institucionet aktive mund të nominohen.
- Çmimi është anuluar 19 herë — kryesisht gjatë periudhave të luftërave të mëdha.
- Në vitet e para, deri në Luftën e Parë Botërore, fituesit ishin zakonisht aktivistë të lëvizjeve të organizuara të paqes.
- Në periudhën mes dy luftërave botërore, fokusi u zhvendos tek politikanët që punonin për marrëveshje ndërkombëtare dhe diplomaci paqësore, por edhe figura humanitare si Fridtjof Nansen.
- Pas Luftës së Dytë Botërore, çmimi është përqendruar në çarmatimin, ndërmjetësimin për paqe, mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe ndërtimin e një bote më të organizuar dhe paqësore.
- Në shekullin XXI, çmimi është dhënë gjithashtu për luftën kundër ndryshimeve klimatike dhe kërcënimeve mjedisore.
📣 Një mesazh me peshë botërore
Fitorja e María Corina Machados është një mesazh i qartë për regjimet autoritare dhe një shenjë mbështetjeje për demokracinë në Amerikën Latine.
Në një kohë kur krizat globale po thellohen, Komiteti Nobel ka zgjedhur të nderojë rezistencën civile, guximin dhe luftën për liri në një vend të shtypur për dekada.
🕊 Çmimi Nobel për Paqe nuk është vetëm një nder personal — është një thirrje botërore për demokraci dhe liri.
(Konceptuar mbi bazë të burimeve nga Nobelinstituttet dhe VG, përshtatur në shqip nga MekuliPress.com)