Nga Britania tek Franca, nga Rusia tek Kina dhe Brazili, të gjithë kundër planit të Trump
Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, ka shpalosur planin e tij tronditës për të marrë kontrollin e Rripit të Gazës pasi palestinezët janë zhvendosur me forcë nga enklava e rrethuar, duke nxitur frikën se ai do të mbështeste një fushatë të spastrimit etnik.
Gjatë një konference shtypi me kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu të martën, Trump sugjeroi se palestinezët do të “do të donin të largoheshin” nga Gaza, duke thënë se SHBA do të marrë në pronësi Gazën. Sipas Trump, SHBA më pas do ta rindërtojë enklavën, duke pretenduar se ndërhyrja amerikane do të sjellë vende pune dhe prosperitet ekonomik në zonë.
Komentet e Trump tërhoqën përgjigje të mprehta në SHBA dhe jashtë saj. Këtu janë disa reagime kryesore nga e gjithë bota:
Hamasi
Zyrtari i lartë i Hamasit, Sami Abu Zuhri tha se thirrja që palestinezët në Gaza të pastrohen etnikisht ishte një “dëbim nga toka e tyre”.
“Vërejtjet e Trump për dëshirën e tij për të kontrolluar Gazën janë qesharake dhe absurde, dhe çdo ide e këtij lloji është në gjendje të ndezë rajonin”, tha Abu Zuhri. “Ne i konsiderojmë ata [planet] një recetë për gjenerimin e kaosit dhe tensionit në rajon, sepse populli i Gazës nuk do të lejojë që plane të tilla të zhvillohen.”
Një tjetër zyrtar i lartë i Hamasit, Izzat el-Reshiq, tha se propozimi “vetëm do ti hedhë benzinë zjarrit”.
“Këto deklarata pasqyrojnë konfuzion dhe injorancë të thellë për Palestinën dhe rajonin. Gaza sigurisht nuk është një tokë e përbashkët dhe nuk është një pronë që mund të blihet dhe shitet. Paragjykimi amerikan ndaj Izraelit dhe kundër popullit tonë palestinez dhe kundër të drejtave të tyre të drejta vazhdon”, tha ai.
Mbretëria e Bashkuar
Ministri i Jashtëm i Mbretërisë së Bashkuar David Lammy tha se palestinezët kanë një të ardhme në atdheun e tyre.
“Ne kemi qenë gjithmonë të qartë në besimin tonë se duhet të shohim dy shtete. Ne duhet t’i shohim palestinezët të jetojnë dhe të përparojnë në vendlindjet e tyre në Gaza dhe Bregun Perëndimor,” tha ai në një konferencë shtypi gjatë një udhëtimi në Kiev.
Franca
“Franca përsërit kundërshtimin e saj ndaj çdo zhvendosjeje të detyruar të popullatës palestineze të Gazës, e cila do të përbënte një shkelje serioze të së drejtës ndërkombëtare, një sulm ndaj aspiratave legjitime të palestinezëve, por gjithashtu një pengesë e madhe për zgjidhjen me dy shtete dhe një faktor i madh destabilizues për partnerët tanë të ngushtë Egjiptin dhe Jordaninë, si dhe për të gjithë Ministrinë e Jashtme,” tha zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme franceze, Christoph Lemoine.
Lemoine shtoi se e ardhmja e Gazës duhet të jetë në kontekstin e një shteti të ardhshëm palestinez dhe nuk duhet të kontrollohet nga një vend i tretë.
Rusia
“Ka plane izraelite për të marrë kontrollin e plotë të Bregut Perëndimor të pushtuar dhe përpjekje për të zhvendosur palestinezët nga Rripi i Gazës”, tha ministri i Jashtëm rus Sergej Lavrov, duke shtuar se “praktikimi i një politike të ndëshkimit kolektiv është një metodë që Rusia e refuzon”.
Kina
Ministria e Jashtme e Kinës tha se kundërshton transferimin e detyruar të popullit të Gazës dhe shpreson që të gjitha palët të marrin armëpushimin dhe qeverisjen pas konfliktit si një mundësi për ta rikthyer çështjen palestineze në një zgjidhje politike të bazuar në zgjidhjen me dy shtete.
Turqia
Ministri i Jashtëm turk Hakan Fidan tha se komentet e Trump ishin “të papranueshme” dhe paralajmëroi se lënia e palestinezëve “jashtë ekuacionit” do të çonte në më shumë konflikt.
Fidan tha se Turkiye do të rishikonte hapat që kishte ndërmarrë kundër Izraelit, ndërprerjen e tregtisë dhe tërheqjen e ambasadorit të tij, nëse vrasja e palestinezëve ndalet dhe kushtet e tyre ndryshojnë.
Arabia Saudite
Arabia Saudite tha se nuk do të normalizonte lidhjet me Izraelin pa krijimin e një shteti palestinez.
Ministria e Jashtme tha se hodhi poshtë çdo përpjekje për të zhvendosur palestinezët nga toka e tyre dhe e përshkroi qëndrimin e saj si “të qartë dhe eksplicit” si dhe të panegociueshëm.
“Arabia Saudite përsërit gjithashtu refuzimin e saj të shpallur më parë të qartë të çdo shkeljeje të të drejtave legjitime të popullit palestinez, qoftë përmes politikave izraelite të vendbanimeve, aneksimit të tokave palestineze, apo përpjekjeve për të zhvendosur popullin palestinez nga toka e tyre”, thuhet në deklaratë.
Brazili
Presidenti i Brazilit Luiz Inacio Lula da Silva tha se propozimi i Trump “nuk ka kuptim”.
“Ku do të jetonin palestinezët? Kjo është diçka e pakuptueshme për çdo qenie njerëzore”, tha Lula. Palestinezët janë ata që duhet të kujdesen për Gazën.
Australia
Kryeministri i Australisë Anthony Albanese tha se qeveria vazhdon të mbështesë një zgjidhje me dy shtete “ku izraelitët dhe palestinezët mund të jetojnë në paqe dhe siguri”.
“Ne kemi mbështetur një armëpushim, kemi mbështetur lirimin e pengjeve dhe kemi mbështetur ndihmën për hyrjen në Gaza”, tha ai.
Megjithatë, ai refuzoi të komentojë drejtpërdrejt fjalimin e Trump, duke thënë: “Unë nuk do të kem një koment të vazhdueshëm mbi deklaratat e presidentit të Shteteve të Bashkuara”.
Raportuesi special i OKB-së
Francesca Albanese, raportuesja speciale e OKB-së për territorin e pushtuar palestinez, tha se plani i Trump ishte “i paligjshëm, imoral dhe krejtësisht i papërgjegjshëm”.
“Ajo që ai propozon është… absurditet,” tha Albanese në një konferencë shtypi në kryeqytetin e Danimarkës, Kopenhagë. “Kjo do ta përkeqësojë edhe më shumë krizën rajonale. Është nxitje për të kryer zhvendosje të detyruar, që është një krim ndërkombëtar. Komuniteti ndërkombëtar përbëhet nga 193 shtete dhe kjo është koha për t’i dhënë SHBA-së atë që ka kërkuar: izolimin.”
Amnesty International
Paul O’Brien, drejtor ekzekutiv në Amnesty International US, tha se largimi i të gjithë palestinezëve nga Gaza ishte “e barabartë me shkatërrimin e tyre si popull”.
“Gaza është shtëpia e tyre. Vdekja dhe shkatërrimi i Gazës është rezultat i qeverisë së Izraelit që ka vrarë civilë në mijëra, shpesh me bomba amerikane,” tha ai.
Organizata për Çlirimin e Palestinës
Sekretari i Përgjithshëm Hussein al-Sheikh tha se PLO refuzon të gjitha thirrjet për zhvendosjen e popullit palestinez nga atdheu i tyre.
“Udhëheqja palestineze pohon qëndrimin e saj të vendosur se zgjidhja me dy shtete, në përputhje me legjitimitetin ndërkombëtar dhe ligjin ndërkombëtar, është garancia e sigurisë, stabilitetit dhe paqes,” tha ai në X.
Autoriteti Palestinez
Presidenti Mahmoud Abbas kundërshtoi me forcë çdo plan për të zhvendosur palestinezët nga Gaza, duke thënë se “ne nuk do të lejojmë asnjë shkelje të të drejtave të popullit tonë, për të cilin kemi luftuar për dekada dhe kemi bërë sakrifica të mëdha për t’i arritur”.
“Këto thirrje përfaqësojnë një shkelje serioze të ligjit ndërkombëtar,” tha ai. “Paqja dhe stabiliteti nuk do të arrihen në rajon pa krijuar një shtet palestinez me Jerusalemin si kryeqytet në kufijtë e vitit 1967, bazuar në zgjidhjen me dy shtete”.
Xhihadi Islamik Palestinez
“Pozicionet dhe planet e Trump janë një përshkallëzim i rrezikshëm që kërcënon sigurinë kombëtare arabe dhe rajonale, veçanërisht në Egjipt dhe Jordani, të cilat administrata amerikane dëshiron t’i vërë në konfrontim me popullin palestinez dhe të drejtat e tij,” tha PIJ.
I dërguari i Palestinës në OKB
Riyad Mansour, udhëheqësi i delegacionit palestinez në Kombet e Bashkuara, tha se palestinezët në Gaza duhet të lejohen të rimarrin ato që dikur ishin shtëpitë e tyre në Izrael.
“Për ata që duan ta dërgojnë popullin palestinez në një “vend të bukur”, lejojini ata të kthehen në shtëpitë e tyre origjinale në atë që tani është Izraeli,” tha ai, duke përdorur gjuhën e Trump. “Populli palestinez dëshiron të rindërtojë Gazën sepse ai është vendi ku ne i përkasim”.
Përshtatur nga Al Jazeera